۱۳۹۴/۸/۲۶
به نقل از روزنامه سپید، بیماری هپاتیت C از جمله بیماری‌هایی است که دست‌اندرکاران بسیاری را به خود مشغول کرده است. هر چند در دهه‌های اخیر با تلاش‌های بسیار، شاهد بهبودی درصد بالایی از این بیماری بودیم اما پیشرفت تکنولوژی و علم روز دنیا دریچه‌ای نو رو به درمان و بهبودی این بیماری باز کرد. امروز درمان‌های جدید با بهبودی بالای ۹۵ درصد به گوش می‌رسد و مسئولین کشور نوید ریشه‌کنی این بیماری در دهه‌های آینده را می‌دهند. خبر خوش‌تر آنکه شرکت‌های تولیدی داخل، علم فرمولاسیون آن را پیدا کرده و اقدام به تولید آن دارند. تقاضای ۶ شرکت دارویی ایرانی برای اقدام به تولید این داروها نشان از اقبال بلند کشور در این عرصه است. سیاست وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو در راستای حمایت از طرح ژنریک بر این محور چرخید که تولید داروهای جدید و مهم این بیماری را به انحصار اولین شرکت متقاضی، آن هم در دوره‌ای محدود وکوتاه‌مدت درآورد. این موضوع هر چند به مذاق برخی شرکت‌های دارویی و داروسازان خوش نیامده و واکنش‌هایی به همراه داشت از این باب که سازمان غذا و دارو و وزارت بهداشت به فکر بیماران نیست و با این کار دست شرکت دارویی برای قیمت‌گذاری بالا باز است اما این درحالی است که مسئولین سازمان غذا و دارو و برخی دیگر از داروسازان نظری غیر از این دارند.
هزینه‌های بالا به اقتصاد خانواده ضرر می‌زند
چندی پیش موید علویان، رئیس شبکه هپاتیت ایران در حمایت از بیماران هپاتیتی این کار را منصفانه ندانسته و گفت: «این موضوع به اقتصاد خانواده بیماران ضرر زده و هزینه‌های بالای داروها درمان را سخت می‌کند.»
وی همچنین از به انحصار درآمدن داروهای جدید توسط یک شرکت دارویی خاص آن هم درحالی که ۶ شرکت دارویی دیگر تقاضای تولید این دارو را داشتند، گلایه کرد و گفت: «وقتی مواد اولیه یک دارو به کشور وارد می‌شود، به انحصار درآمدن دارو برای یک شرکت، کاری منطقی نیست و آن دارو دیگر دارویی تولیدی نیست که بتوان آن‌را به انحصار درآورد.»
علویان این کار را در تقابل با حمایت از بیماران دانست و معتقد است «وقتی تولید دارویی تنها در اختیار یک شرکت دارویی خاص قرار بگیرد، باعث بالارفتن قیمت دارو به‌صورت غیرمنصفانه خواهد شد.»
این درحالی است که جلیل سعیدلو، دبیر انجمن داروسازان تهران بر این باور است که دید سازمان غذا و دارو قطعا به‌صورت قانونی انحصار دارو برای یک شرکت دارویی نیست. وی در گفت‌و‌گو با خبرنگار سپید می‌گوید: «باید توانایی شرکت‌های مختلف در این بین مشخص شود. اگر قرار باشد کاری انجام شود، باید بررسی‌های کارشناسی، تشخیص صلاحیت و کارهای قانونی انجام شود که با توجه به تمامی این کارها و با درنظرگرفتن سیاست‌های خاص، سازمان تصمیم لازم را اتخاذ خواهد کرد.»
رئیس سازمان غذا و دارو نیز اینگونه کارها را نوعی حمایت رایج در همه جای دنیا از خلاقیت و نوآوری می‌داند و می‌گوید: «اینگونه کارها و قوانین ثبت اختراع برای حمایت از شرکت‌ها و خلاقیت در کشور است.»
رسول دیناروند، معاون وزیر بهداشت و رئیس سازمان غذا و دارو در گفت‌وگوی اختصاصی با سپید از انحصار برخی دستاوردهای دارویی در دنیا تا سال‌ها و حتی تا سقف بیست سال خبر می‌دهد و می‌گوید: «برای حمایت از طرح ژنریک نیز چنین اتفاقی می‌افتد. برای تشویق ژنریک‌سازها در برخی از کشورها و ترغیب آنها برای ورود به عرصه‌ای نوین یک دوره انحصار درنظر گرفته می‌شود.»
دیناروند تصریح می‌کند: «حتی در امریکا نیز دارویی که پتنت است، روزی که از پتنت خارج شود، ۶ ماه انحصار به اولین شرکتی که بتواند این داروی ژنریک را تولید کند، داده می‌شود. ژنریک‌سازها باید دنبال تولید بروند تا با آن دوره انحصاری که دارند بتوانند بخشی از هزینه‌های سرمایه‌گذاری و خلاقیتی که کردند را جبران کنند.»
انحصار گاهی مواقع به نفع صنعت داروسازی است
دیناروند با اشاره به مصوبه موجود در ایران برای حمایت از شرکت‌ها برای تولید دارو می‌گوید: «در ایران نیز به اولین شرکتی که از ما برای تولید داروهای مهم مجوز بگیرند و وارد بازار شوند یک دوره انحصار داده می‌شود. این انحصار محدود است. در مورد داروهای خیلی مهم سهم این انحصار سه سال است و برای داروهای دیگر کمتر و حدود دو تا یک سال و در برخی موارد حتی شش ماه است. بنابراین مطمئن باشید که این کار به نفع صنعت داروسازی است.»
وی با اشاره به اینکه در داروسازی فرمولاسیون بسیار مهم است، توضیح می‌دهد: «اینطور نیست که ماده اولیه مهم‌تر از فرمولاسیون باشد. درحال حاضر ارزش افزوده برای دسترسی مردم به دارو فرمولاسیون است، یعنی درست‌کردن دارو، اثبات درستی دارو و تایید وزارت بهداشت در راستای کیفیت آن اهمیتی کمتر از تولید مواد اولیه ندارد.»
