هپاتیت بی

ویروس هپاتیت بی عامل بروز بیماری هپاتیت بی در انسان است.این ویروس در کبد انسان جایگزین و تکثیر می شود.مواد تولید شده توسط این ویروس ها به گردش خون می ریزند, با استفاده از میکروسکوپ الکترونی , شکل و ساختمان این ویروس شناخته شده است. ویروس مولد این نوع هپاتیت جزو خانواده هپادنا ویروس می باشد. ویروس هپاتیت بی یک نوع DNA ویروس می باشد که ساختمان ژنتیکی بسیار متراکمی دارد.

ویروس هپاتیت بی داخل سلول کبدی تکثیر می شود و سبب اختلال در عملکرد آن می شود. برای آلوده شدن سلول های کبدی به ویروس , اتصال ویروس به سطح سلول ضروری است. پس از ورود ویروس به داخل سلول کبدی , قسمت مرکزی آن به قسمت هسته سلول حرکت می کنند و در آنجا به تکثیر می پردازند. HBsAg یا همان آنتی ژن سطحی ویروس هپاتیت بی در سطح ویروس قرار دارد و به مقدار زیاد تولید و در گردش خون به صورت اجزای کروی و توبولر و به اندازه ۲۲ نانومتر گردش می مند. پاسخ آنتی بادی علیه HBsAg جنبه محافظتی دارد.

ويروس هپاتيت B در بسياري از مايعات بدن مانند خون، بزاق و مايع مني مي تواند وجود داشته باشد. قابليت زنده ماندن اين ويروس در خارج از بدن بيش از ۷ روز است. به طوريکه اگر خراش پوستي در تماس با يک سطح عفوني محيط يا وسيله اي قرار گيرد، انتقال عفونت صورت مي گيرد.
هپاتيت حاد B بيشتر در اشخاص با سنين ۲۵ تا ۴۴ سال رخ داده و شايعترين علت آن از طريق فعاليتهاي جنسی پرخطر و استفاده از داروهاي تزريقي ميباشد. افراد در معرض خطر هپاتيت حاد B عبارتند از

– اعضاي خانواده که در تماس با فرد مبتلا به هپاتيت مزمن هستند.
– افراد ناتوان که به مدت طولاني مراقبتهاي بهداشتي (تزريق خون يا مايعات ديگر) دريافت مي کنند.
– مسافران به مناطق اندميک هپاتيت B و مناطق پرخطر.
– افرادهمودياليزي که واکسينه نشده اند و يا پاسخ کافي به واکسن نداده اند.

تشخیص
براي تشخيص هپاتيت B، آنتي ژنهاي توليد شده توسط HBV و آنتي باديهاي ساخته شده توسط سيستم ايمني بدن ميزبان بر عليه ويروس هپاتيت B، اندازه گيري مي شوند. در مرحله آغازين عفونت HBV، مقادير زيادي از ذرات ويروسي را در خون مي توان يافت. بنابراين احتمال انتقال عفونت به ديگران، در اين مرحله بيش از ساير مراحل است. آنتي ژن سطحي ويروس (HBsAg)، در دوره کمون، معمولاً ۲ تا ۶ هفته قبل از شروع علايم باليني، قابل شناسايي بوده و در سرتاسر دوره باليني باقي مي ماند اما معمولاً شش ماه پس از آلودگي فرد با ويروس ناپديد مي شود. پس از دوره متغيري که “دوره پنجره” نام دارد و با ظهور آنتي بادي ضد HBsAg، از سرم پاک مي شود . اين آنتي بادي، ايمني طولاني مدت ايجاد مي کند.

پیشگیری از انتقال مادر به نوزاد

به منظور پیشگیری از انتقال مادر به نوزاد اقدامات زیر توصیه می شوند:

۱- واکسیناسیون کلیه زنان در سنین باروری.
۲- انجام تست HBs Ag بطور روتین در اولین ویزیت پره ناتال.
۳- انجام آزمایشات روتین فرد HBs Ag منفی که همسرش HBs Ag مثبت می باشد.
۴- ایمن سازی غیر فعال با ایمونوگلوبولین هپاتیت B در مادران باردار که قصد سفر به مناطق آندمیک دارند.
۵- تأکید به مادر در دوران بارداری برای تهیه HBIG برای تزریق به نوزاد در ۱۲ ساعت اول پس از زایمان و آموزش مادر در مورد بیماری هپاتیت B و ارجاع به متخصص مربوطهدر اولین فرصت.
۶- ایزوله نمودن مادر HBs Ag مثبت حین زایمان و رعایت دقیق اصول حفاظتی.
۷- رعایت کامل نکات استریل و محافظتی در هنگام زایمان (مانند استفاده از ماسک و محافظ چشم و پوشیدن دو جفت دستکش استریل)
۸- پاک کردن خون و ترشحات از بدن نوزاد با آب گرم پس از تثبیت درجه حرارت بدن نوزاد.
۹- ایمن سازی فعال و غیر فعال نوزادان در اولین فرصت بعد از زایمان (تزریق واکسن هپاتیت و تزریق عضلانی ۵/۰ سی سی آمپول ایمونوگلوبولین اختصاصی هپاتیت B به نوزاد در دو محل جداگانه حداکثر طی ۱۲ ساعت اول پس از زایمان.
۱۰- ایمن سازی فعال یا غیرفعال کارکنان مراکز در صورت آلوده شدن به خون و یا مایعات مادر مبتلا.

درمان

مهمترين درمان هپاتيت حاد B پيشگيري از عفونت اوليه مي باشد که عموماً از طريق واکسيناسيون صورت مي گيرد. افراد بزرگسال که به عفونت حاد HBV مبتلا میشوند، بويژه کساني که علامتدار بوده و به سمت زردي پيشرفت کردند، تقريباً هميشه به طور خود به خودي بهبود مي يابند. اگر علايم عمومي عفونت حاد مخصوصاً تهوع و استفراغ شديد باشد، بستري کردن ضروري ميباشد. مشاهده نشده است که درمان با داروهاي ضد ويروسي در درمان هپاتيت حاد B موثر باشد. هنگاميکه علايم بيمار تخفيف پيدا کردند، فرد مي تواند به سرکار خود برگردد. بايد بيماران مبتلا به عفونت حاد HBV، به طور منظم کنترل شوند تا اطمينان حاصل شود که به عفونت مزمن HBV يا ALF پيشرفت نکرده باشند. اين افراد هم چنين بايد از نظر خطر انتقال عفونت از طريق رابطه جنسی يا از طريق تماس با ساير افراد مشاوره شوند. اين افراد بايد از رابطه هاي جنسي محافظت نشده اجتناب کنند تا اينکه سطوح Anti-HBs در سرم آنها به حد مطلوب برسد.
اگر چه تعداد زيادي از بيماران علامتدار مبتلا به عفونت حاد B، به طور خود به خودي بهبود مي يابند، ليکن درمان با يکي از آنالوگهاي نوکلئوتيد يا نوکلئوزيدمي تواند موثر باشد. از نظر تئوريتیکال، نشان داده شده است که درمان عفونت حاد HBV با يکي ازاین آنالوگها مي تواند خطر پيشرفت به سمت عفونت مزمن را توسط کاهش سطوح سرمي ويروس و هم چنين کاهش پاسخ ايمني بدن ميزبانافزايش دهد.