پیوند کبد

زمانی که یکی از اعضای بدن، وظایفش را به درستی انجام ندهد علایم اختلال در عملکرد آن عضو بروز می نماید. پزشکان با استفاده از روش های مختلف درمانی تلاش می نمایند تا اختلال به وجود آمده را برطرف و به اصطلاح، بیماری را درمان کنند. زمانی که بخشی از یک عضو از کار بیفتد، سایر قسمتهای آن عضو تلاش می کنند تا با فعالیت بیشتر،فعالیت آن بخش را جبران نمایند ولی گاهی اوقات عضو مصنوعی را جایگزین آن نمایند.

یکی از اعضای مهم بدن که زندگی بدون آن امکان پذیر نیست، کبد می باشد. امروزه جان بسیاری از بیماران مبتلا به نارسایی کبد با پیوند کبد نجات می یابد.

برای اولین مرتبه پیوند کبد بر روی سگها و سایر حیوانات توسط آقای ولش (Welch) در سال ۱۹۵۹ انجام شد و پس از آن در سال ۱۹۶۳ آقای استارزل (Starzl) اولین پیوند کبد را در انسان انجام داد. تعداد پیوندهای انجام شده در سال های اولیه انگشت شمار بود ولی با پیشرفت های به عمل آمده در زمینه پزشکی و تولید داروهای مهارکننده سیستم ایمنی این عمل گسترش پیدا کرده است. در حال حاضر هزاران نفر در آمریکا و نقاط دیگر جهان تحت پیوند قرار گرفته اند.

در ایران اولین بار پیوند کبد توسط آقای دکتر ملک حسینی در بیمارستان نمازی دانشگاه علوم پزشکی شیراز انجام شد و در حال حاضر نیز یکی از مراکز مجهز پیوند کبد در ایران می باشد.

باید توجه داشت که علت عمل پیوند کبد و یا نیاز به پیوند کبد در کشورهای مختلف متفاوت است. گرچه در سراسر دنیا سیروز کبدی شایع ترین علت نیاز به پیوند کبد است ولی علل سیروز در نقاط مختلف، متفاوت است. در کشور ما شایع ترین علت سیروز کبدی ابتلا به هپاتیت “بی” می باشد.

انجام پیوند کبد در اکثر موارد سیروز امکان پذیر است.

باید دقت کرد که فعالیت ویروس قبل از پیوند کبد مهار شده باشد یعنی HBeAg یا HBVDNA پی – سی – آر منفی شده باشد. در غیر این صورت کبد جدید نیز در معرض خطر آلودگی مجدد با ویروس هپاتیت “بی” است.

آنچه که اهمیت دارد تعیین زمان مناسب انجام جراحی پیوند کبد در بیماران است. باید دانست که پیوند کبد آخرین قدم درمانی است و شرایط آن باید تحقق یابد یعنی زمان انعقاد ( زمان پروترومبین) باید حداقل ۵ ثانیه طولانی تر از مقادیر طبیعی باشد و بیمار از نظر درچه بندی سیروز در مراحل اولیه نباشد . باید توجه داشت که ناقلین هپاتیت مزمن که تحت درمان با اینترفرون و یا لامیوودین باشند نیازی به پیوند کبد در حال حاضر ندارند و پی گیری آنان از نظر درجه بندی بیمار توصیه می شود.