رییس شبکه هپاتیت کشور “کبد” را بزرگ‌ترین غده بدن دانست و گفت: می‌توان کبد را به کارخانه‌ای شیمیایی تشبیه کرد که وظیفه تولید، تغییر، انبار کردن و دفع مواد را بر عهده دارد
دکتر سید موید علویان، استاد دانشگاه و فوق تخصص گوارش و کبد در گفت‌وگو با خبرنگار سرویس سلامت خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، افزود: خونرسانی به کبد بسیار زیاد است. خون سرشار از مواد غذایی که از دستگاه گوارش جذب شده به طور مستقیم به کبد وارد می‌شود. این مواد در کبد ذخیره شده یا به مواد شیمیایی مورد نیاز بدن تبدیل می‌شوند. نقش کبد در تنظیم سوخت و ساز گلوکز (قند) و پروتئین اهمیت بسیاری دارد. کبد با تولید و ترشح صفرا نقش مهمی نیز در هضم و جذب چربی‌ها از دستگاه گوارش بر عهده دارد. علاوه بر آن کبد مواد زاید حاصل از سوخت و ساز را از خون خارج می‌کند و آنها را به داخل صفرا ترشح می‌کند. صفرای تولید شده کبد به طور موقت در کیسه صفرا انبار می‌شود و زمانی که برای فرآیند هضم لازم باشد، با انقباض کیسه صفرا به داخل لوله گوارش وارد می‌شود.
آیا با معاینه شکم و لمس کبد می‌توان به بیماری کبدی پی برد؟
علویان در پاسخ به این سوال که آیا با معاینه شکم و لمس کبد می‌توان به بیماری کبدی پی برد؟ گفت: در حالت عادی لبه کبد را می‌توان در هنگام دم عمیق لمس کرد. البته ذکر این نکته ضروری است که به جز در مراحل انتهایی و دیررس بیماری، با لمس کبد و معاینه شکم به تنهایی نمی‌توان به بیماری کبدی پی برد. باید توجه داشت که حتی با سونوگرافی شکم در همه موارد، وجود بیماری کبدی را نمی‌توان تشخیص داد و انجام آزمایش خون و بررسی‌های تکمیلی دیگر ضروری است.
نقش کبدی در سلامتی
این فوق تخصص کبد در پاسخ به سوال ایسنا درباره نقش کبد در سلامت بدن، ادامه داد: کبد با انجام تغییرات لازم بر روی مواد غذایی جذب شده و همچنین دفع سموم مهم‌ترین نقش را در حفظ سلامتی بر عهده دارد. به عنوان مثال کبد با تبدیل مواد قندی ساده (گلوکز) به نوع ذخیره‌ای آن (گلیکوژن) و در موارد ضروری تبدیل نوع ذخیره‌ای به نوع ساده که برای بدن قابل استفاده است، نقش عمده‌ای را در تنظیم قند خون ایفا می‌کند.
وی در این باره افزود: کبد، چربی‌های جذب شده را به انواع قابل جذب یا قابل ذخیره شده در سلول‌های مختلف بدن تبدیل می‌کند و از این طریق در سوخت و ساز چربی‌ها دخالت می‌کند. کبد نقش عمده‌ای را در سوخت و ساز پروتئین‌ها بر عهده دارد. این عضو تقریبا تمام پروتئین‌های پلاسمای خون را تولید می‌کند.
به گفته علویان، بسیاری از ویتامین‌ها مانند ویتامین‌های A، B و … همچنین برخی فلزات مانند آهن و مس در کبد ذخیره شده و در مواقع مورد لزوم مورد استفاده قرار می‌گیرند. یکی دیگر از اعمال مهم کبد، از بین بردن میکروب‌های وارد شده به بدن از طریق روده است. این میکروب‌ها از طریق گردش خون ابتدا به کبد وارد می‌شوند و این عضو با استفاده از سیستم دفاعی خود آنها را از بین می‌برد.
آیا می‌توان بدون کبد زنده ماند؟
با توجه به وظایفی که کبد بر عهده دارد به طور حتم نمی‌توان بدون کبد زنده ماند. اما باید این نکته را در نظر داشت که در اغلب بیماری‌های کبدی، درصد کمی از آن دچار ضایعه شده و به این دلیل تنها برخی از فعالیت‌های کبدی دچار اختلال می‌شود. به این ترتیب در اغلب بیماری‌های کبدی حیات بیمار به خطر نمی‌افتد. به عبارت دیگر، چنانچه تنها کمتر از یک سوم کبد سالم باشد، همین قسمت کوچک می‌تواند نیازهای طبیعی بدن را برطرف کند.
سرویس سلامت خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)
