غده‌ی تیروئید یک غده‌ی کوچک و پروانه‌ای شکل بوده که درست زیر سیب آدم در پایین گردن قرار دارد. این غده بخشی از سیستم درون ریز بدن انسان می‌باشد. تیروکسین و تریودو تیروکسین دو هورمونی بوده که توسط غده‌ی تیروئید تولید می‌شود. این هورمون نقش حیاتی در تنظیم دما، متابولیسم و رشد کلی بدن ایفاء می‌کند. ترشح این هورمون‌ها وابسته به ترشح هورمون تحریک کننده‌ی تیروئید توسط غده‌ی هیپوفیز می‌باشد. در صورتی‌که غده‌ی تیروئید نتواند این هورمون‌ها را به درستی ترشح کند، فرد احتمالا از مشکلات سلامتی رنج خواهد برد. افرادی که از اختلالات مربوط به غده‌ی هیپوفیز و یا کمبود ید رنج می‌برند، قطعا در معرض ابتلا به خطرات مربوط به توسعه‌ی مشکلات غده‌ی تیروئید می‌باشند. اختلالات تیروئیدی می‌تواند به عدم توانایی سیستم ایمنی در تمایز یابی بین سلول‌های خارجی و فولیکو‌ های تیروئید نسبت داده شود. چنین اختلالاتی از نظر پزشکی به عنوان بیماری‌های خودایمنی تیروئید به آن‌ها اشاره می‌شود.

اختلالات تیروئیدی

هیپوتیروئیدیسم و هیپرتیروئیدیسم اصطلاحات پزشکی بوده که به منظور توصیف مشکلات مربوط به غده‌ی تیروئید استفاده می‌شود. هنگامی که غده‌ی تیروئید دارای فعالیت بیش از حد باشد، شروع به ترشح مقادیر زیادی از این هورمون کرده که در این صورت گفته می‌شود که فرد از هیپرتیروئیدیسم رنج می‌برد. علائمی که ممکن است به فرد واسطه‌ی این بیماری تجربه کند، شامل کاهش وزن، خستگی، افسردگی، لرزش دست، حرکات مکرر روده، نگرانی، تغییر در میل جنسی، بی‌خوابی و مشکلات رفتاری می‌باشد. از سوی دیگر، هنگامی که غده‌ی تیروئید کند عمل کند، مقادیر کافی از هورمون تیروئیدی تولید نخواهد کرد که در این صورت گفته می‌شود که فرد به هیپوتیرودیسم مبتلاست. علائمی که این بیماران تجربه می‌کنند، شامل خستگی بیش از حد، عدم تحمل به سرما، خشکی پوست، خارش در اطراف چشم، افسردگی، از دست دادن اشتها، ناخن‌های شکننده، ریزش مو و متابولیسم آهسته می‌باشد. تیروئیدیت یا التهاب غده ی تیروئید و گواتر یا تورم در غده‌ی تیروئید از جمله مشکلات تیروئیدی بوده که معمولا به ودلیل واکنش خودایمنی غیر نرمال رخ می‌دهد. تشکیل سلول‌های سرطانی یا گره‌های تیروئیدی نیز از جمله مشکلات جدی بوده که می‌تواند به صورت جانبی عملکرد غده‌ی تیروئید را تحت تاثیر قرار دهد.

علائم بیماری تیروئید خود ایمنی:

همانطور که قبلا ذکر شد، یک بیماری خود ایمنی هنگامی که آنتی بادی‌ها نتوانند بین سلول‌های خود بدن و سلول‌های خارجی تمایز ایجاد کنند، اتفاق افتاده و در این شرایط آنتی بادی‌ها به سلول‌های بدن حمله می‌کنند. یک بیماری غده‌ی تیروئید هنگامی که آنتی بادی‌ها این غده را مورد هدف قرار می‌دهند، تشخیص داده می‌شود. تیروئیدیت هاشیمتو، بیماری گواتر، تیروئیدیت هشیتوکسیکوئید و آتروفیک خود ایمنی همگی از موارد مربوط به بیماری تیروئیدی می‌باشند. ژن‌های توارثی یا عوامل محیطی می‌تواند مستعد ابتلاء فرد به چنین واکنش‌های ایمنی باشد. تنش یا عدم تعادل هورمونی نیز ممکن است محرک بروز این بیماری باشد. در این‌جا برخی اطلاعات در رابطه با علائم هر یک از این بیماری ها را ارائه می‌دهیم.

بیماری هاشیموتو:

این بیماری به عنوان تیروئیدیت هاشیموتو نیز شناخته می‌شود و توسط التهاب غده‌ی تیروئید تشخیص داده می‌شود. این بیماری توسط ترشح ناکافی هورمون‌های تیروئیدی مشخص می‌شود. افرادی که سابقه‌ی خانوادگی ابتلاء به بیماری هاشیموتو را دارا می‌باشند، در معرض افزایش خطر ابتلاء به این بیماری قرار دارند. اگرچه اعتقاد بر این است که عوامل ژنتیکی نیز یکی از علل این بیماری می‌باشد.
علائم این بیماری با علائمی که افرادی به واسطه ی بیماری هیپوتیروئیدیسم تجربه می‌کنند، تفاوتی ندارد. افسردگی، دردهای عضلانی، افزایش حساسیت به سرما، خشکی پوست، خستگی، افزایش وزن، چهره‌ی پف کرده و گرفتگی صدا برخی از علائمی بوده که ممکن است در طی بروز این بیماری تجربه می کنند.

بیماری گریوز یا پرکاری تیرویید:

بیماری گریوز یکی دیگر از اختلالات خودایمنی بوده که در آن غده‌ی تیروئید مقادیر بیش از حد هورمون‌های تیروئیدی را تولید کرده که توسط آنتی بادی‌هایی به نام آنتی بادی گیرنده‌ی تیروتروپین تحریک می‌شود. این بیماری یک فرم از پرکاری تیرویید بوده که در آن علائمی مانند عرق کردن بیش از حد، اضطراب، افزایش حساسیت به گرما، بی‌خوابی، خستگی، ضربان قلب سریع، لرزش دست، حرکات مکرر روده و بزرگ شدن غده‌ی تیروئید توسط بیمار تجربه می‌شود. در این بیماری ممکن است فرد با وجود داشتن رژیم غذایی مناسب از کاهش وزن نیز رنج ببرد. زنان ممکن است از مشکلات قاعدگی به واسطه‌ی این بیماری رنج ببرند.

تشخیص و درمان بیماری‌های خود ایمنی تیروئیدی:

بیماری‌های تیروئیدی می‌تواند به کمک آزمایشات خون و یا روش‌های تصویر برداری مانند اسکن تیروئید سونوگرافی از تیروئید تشخیص داده شود.
تیروئید کم کار به دلیل بیماری هاشیماتو می‌تواند با کمک قرص‌ جیگزینی تیروکسین درمان شود. از آن‌جا که مواد غذایی خاصی وجود دارند که می‌توانند میزان جذب تیروکسین سنتزی را تحت تاثیر قرار دهد، اما ممکن است نیاز به استفاده از دستورالعمل‌های خاص رژیم غذایی وجود داشته باشد. از سوی دیگر، داروهای ضد تیروئیدی و درمان ید رادیو اکتیو باری درمان بیماری گریوز توصیه می‌شود. ید رادیواکتیو به تخریب فعالیت بیش از حد سلول‌های تیروئیدی کمک کرده و ممکن است باعث کاهش عملکرد تیروئیدی گردد. در صورتی‌که عملکرد غده‌ی تیروئید به میزان قابل توجهی کاهش یابد، ممکن است نیاز به استفاده از قرص‌های هورمونی سنتزی باشد.
مسدود کننده‌های بتا و داروهای دیگری نیز ممکن است برای کاهش علائم بیماری‌های تیروئیدی تجویز شود. برداشتن غده‌ی تیروئید تنها در شرایط نادر، هنگامی که درمان دارویی جوابگو نیست، صورت می‌گیرد. از آن‌جا که دیگر بیماری‌های خود ایمنی مانند بیماری سلیاک، آرتریت روماتوئید، بیماری آدیسون یا ویتیلیگو نیز می‌تواند با بیماری خود ایمنی تیروئیدی به وجود آید، باید بررسی‌های پزشکی انجام شود و سطوح هورمون تیروئید در فواصل منظم تحت نظارت قرار گیرد.
یک بیماری خود ایمنی تیروئیدی می‌تواند اثرات جدی بر سلامت فرد داشته باشد. بنابراین مهم است که این بیماری در مراحل اولیه تشخیص داده شود. تاخیر در تشخیص و درمان بیماری‌های تیروئیدی ممکن است بر کیفیت زندگی فرد تاثیر منفی بگذارد.
منبع: راسخون

لینک کانال تلگرامی بیماری های خود ایمنی کبد: https://t.me/AutoimmunIr