اخبارها | باشگاه سلامتی امید

چکار کنیم در روز برگزاری کنکور کرونا نگیریم؟

آگوست 5, 2020/0 دیدگاه /در اخبارها, توصیه های پزشکی /توسط Vahid Haghani

مسعود یونسیان، استاد دانشکده بهداشت و عضو کمیته اپیدمیولوژی کووید-۱۹ دانشگاه علوم پزشکی تهران درباره بایدها و نبایدهایی که داوطلبان کنکوری برای پیشگیری از کرونا باید انجام دهند، گفت: اجرای پروتکل‌های بهداشتی که ستاد ملی کرونا ابلاغ می‌کند، الزامی است و من صرفا به عنوان یک کارشناس بهداشتی برخی نکات علمی را که بهتر است داوطلبان کنکور سراسری به منظور پیشگیری از ابتلا به کرونا مدنظر قرار دهند، مطرح می کنم.

عضو کمیته اپیدمیولوژی کووید-۱۹ دانشگاه علوم پزشکی تهران ادامه داد: در طول ۳ تا ۴ ساعت آزمون داوطلبان باید از ماسک استفاده کنند و ماسک مورد استفاده از نظر سایز مناسب صورت فرد باشد، در برخی از موارد مشاهده شده است که کش ماسک‌ها شل بوده است و ماسک فرد به طور مداوم جا به جا می‌شود.

کنکوری ها از دستکش استفاده نکنند

استاد دانشکده بهداشت علوم پزشکی تهران بیان کرد: داوطلبان در طول مدت آزمون از دستکش استفاده نکنند چرا که ویروس کرونا روی دستکش مدت طولانی تری باقی می‌ماند، به همین دلیل متخصصان توصیه می‌کنند که به منظور پیشگیری از ابتلا به کرونا دست‌ها مرتب شسته شوند، مشاهده شده است که افراد دستکش آلوده را به صورت خود می‌زنند و با این اقدام خطر ابتلا به کرونا افزایش پیدا می‌کند.

عضو کمیته اپیدمیولوژی کووید-۱۹ دانشگاه علوم پزشکی تهران گفت: با توجه به اینکه فاصله گذاری اجتماعی در حوزه های امتحانی رعایت می‌شود، احتمال انتقال بسیار کم است، اما باید توجه داشت که یکی از نگرانی‌ها تجمع والدین اطراف حوزه‌های امتحانی است، تجمع والدین در اطراف حوزه امتحانی می‌تواند خطرآفرین باشد و این تجمع ها نه تنها هیچ سودی برای داوطلبان ندارد بلکه موجب سوء استفاده برخی مخالفان برگزاری کنکور هم می‌شود.

یونسیان گفت: داوطلبانی که از وسیله نقلیه شخصی یا تاکسی‌ دربست برای تردد به حوزه امتحانی استفاده می‌کنند، خطر جدی آنها را در طول مسیر به سمت حوزه امتحانی تهدید نمی‌کند، اما داوطلبانی که با وسیله حمل و نقل عمومی تردد می‌کنند حتما محلول یا ژل ضدعفونی همراه داشته باشند و قبل و بعد از سوار شدن به مترو یا اتوبوس دست‌های خود را ضدعفونی کنند.

استاد دانشکده بهداشت علوم پزشکی تهران بیان کرد: همچنین توصیه می‌کنیم که داوطلبان در طول ۳ تا ۴ ساعت کنکور از خوردن مواد غذایی پرهیز کنند یا اگر نیاز به مواد قندی دارند، حتما قبل از خوردن دست خود را به طور مجدد با محلول الکلی ضدعفونی کنند، به دلیل گرمای هوا توصیه می‌شود که داوطلبان حتما یک بطری آب در جلسه آزمون همراه خود داشته باشند و در صورت لزوم در طول مدت امتحان آب بنوشند.

چای محبوب؛ قاتل بیماری دیابت و چربی های اضافی

آگوست 5, 2020/0 دیدگاه /در اخبارها, تغذیه, تغذیه و سلامتی, توصیه های پزشکی /توسط Vahid Haghani

نوشیدن چای برای افراد مبتلا به دیابت مفید است، زیرا چای حاوی ماده ای است که پلی فنول نامیده می شود، این ماده آنتی اکسیدانی است که در گیاهان یافت می شود.

پلی فنول موجود در چای سبز میزان گلوکز بدن را تنظیم می کند، همین امر باعث پیشگیری یا کنترل دیابت می شود.

چشمه حفظ جوانی هنوز در هاله ای از ابهام است، اما به نظر می رسد که خیلی به آن نزدیک شده ایم، درست است منظورمان چای سبز است.

بیش از قرن هاست که مردم در گوشه و کنار جهان چای سبز می نوشند، چای سبز امروزه جایگاه دومین نوشیدنی محبوب جهان را به خود اختصاص داده است (بعد از آب).

چای، بخشی از این محبوبیت خویش را مدیون فواید نامحدود و شناخته شده خویش است، از آن جمله می توان به نیروی پیشگیری از سرطان و مشکلات روحی حاد اشاره کرد. اما نوشیدن چای با درمان و پیشگیری از دیابت نیز ارتباط مستقیمی دارد.

دکتر سوزان استینبوم، متخصص قلب و سرپرست مرکز سلامت قلب زنان در بیمارستان لنوکس هیل در نیویورک سیتی می گوید: “ما می دانیم که سوخت و ساز قند در بدن افراد مبتلا به دیابت به درستی صورت نمی پذیرد. انسولین برای کاهش قند خون تزریق می شود اما در دیابت نوع ۲ بدن حساسیت چندانی به انسولین نشان نمی دهد، به همین دلیل میزان قند خون افزایش می یابد.

به واسطه واکنش بیوشیمیایی پیچیده ای، چای و به خصوص چای سبز، به سلول های بسیار حساس کمک می کند تا سوخت و ساز بهتری روی قند انجام دهند. چای سبز برای افراد مبتلا به دیابت بسیار مفید است زیرا شرایطی را فراهم می آورد که متابولیسم بدن عملکرد بهتری داشته باشد.”

در سال ۲۰۱۳ در مجله دیابت و متابولیسم مقاله ای به چاپ رسید مبنی بر خواص بالقوه چای سبز در برابر دیابت و مرض چاقی، که زمینه ساز دیابت است.

در این مقاله به طور خاص، نتایج مطالعات محققان ژاپنی برجسته شده، این مطالعات حاکی از آن بود که: افرادی که روزانه ۶ فنجان یا بیشتر چای سبز می نوشند، احتمالا ۳۳٪ کمتر از افرادی که در هفته کمتر از ۱ فنجان چای سبز می نوشند در خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ هستند.

در مطالعات محققان تایوانی آورده شده که افرادی که بیش از ۱۰ سال و به طور مرتب چای سبز نوشیده بودند، سایز دور کمر آنها کوچک تر و توده چربی بدن آنها کمتر بود، در مقایسه با افرادی که به طور مرتب چای سبز مصرف نمی کردند.

نوشیدن چای برای افراد مبتلا به دیابت بسیار مفید است زیرا چای حاوی ماده ای است که پلی فنول نامیده می شود، این ماده آنتی اکسیدانی است که در گیاهان یافت می شود.

دکتر استینبوم معتقد است: “پلی فنول، موجب کاهش فرایند اکسیداسیون شده، موجب اتساع عروق (گشاد شدن رگ ها) و در نتیجه کاهش فشار خون شده، مانع از لخته شدن خون می شود و کلسترول خون را کاهش می دهد.”

تمام این ها منجر به کاهش خطر بیماری های قلبی می شود که در افراد مبتلا به دیابت به وفور دیده می شود. پلی فنول موجود در چای سبز میزان گلوکز را در بدن تنظیم می کند، به همین دلیل عامل پیشگیری و درمان دیابت محسوب می شود.

نوشیدن چای و دیابت: چای سبز یا سیاه؟

به باور استینبوم، هنگامی که پای نوشیدن چای برای مقابله با دیابت در میان باشد، انواع چای کارساز است اما به طور قطع چای سبز چیز دیگریست. وی اینطور شرح می دهد که هنگامی که شما چای سبز می نوشید نسبت به زمانی که چای سیاه می نوشید، مقدار پلی فنول بیشتری دریافت می کنید.

پلی فنول موجود در میوه ها و سبزیجات است که به آنها رنگ روشن می بخشد، بنابراین هرچه رنگ سبزی و میوه روشن تر، پلی فنول بیشتر، دقیقا مانند چای سبز که بسیار روشن تر از چای سیاه است. وی اضافه می کند که: “در مورد چای سیاه هم همینطور است، هرچه رنگ چای نارنجی تر، میزان پلی فنول آن بیشتر. “

دکتر سوزان استینبوم معتقد است: “چای سبز برای افراد مبتلا به دیابت مفید است زیرا موجب عملکرد بهتر سیستم متابولیک در بدن می شود.”

علاوه بر رنگ آن، چای سبز حاوی مقادیر بیشتری پلی فنول می باشد زیرا از برگ های تخمیر نشده تهیه شده است، وی می افزاید که: “به همین دلیل واقعا خالص است.” اما چای سیاه از برگ هایی تهیه شده که کاملا تخمیر شده اند و در فرایند همین تخمیر برخی از مواد مغذی آن از دست می رود.

وی می گوید: “بعلاوه چای سیاه دو تا سه برابر چای سبز حاوی کافئین می باشد که افراط در مصرف آن برای بدن مضر است.”

سایر پلی فنول ها برای دیابت

مزایای چای بر کسی پوشیده نیست، اما علاوه بر چای، خوراکی های دیگری نیز سرشار از پلی فنول هستند و بالطبع مفید در پیشگیری و درمان دیابت نوع ۲٫

میوه هایی مانند بری ها ، انگور، سیب و انار سرشار از پلی فنول هستند و این بواسطه رنگشان است. بروکلی، پیاز، سیر، گوجه فرنگی، بادمجان و اسفناج نیز مانند کرن بری، پرتقال خونی، توت سیاه، بلوبری، تمشک، توت فرنگی، ریواس، لیمو، لیموترش و کیوی منابع خوبی برای تامین پلی فنول می باشند. شراب قرمز هم سرشار از پلی فنول است.

کاکائو هم در دیف خوراکی های حاوی پلی فنول جای دارد. به همین دلیل گاهی یک تکه شکلات تلخ میل کنید. وی در ادامه می افزاید که: “برای افرادی که گیاه خوارند، خوراکی هایی که حاوی پلی فنول فراوان باشند کم نیست که تامین کننده پروتئین نیز هستند، مانند لوبیا قرمز، لوبیا سیاه، لوبیا چیتی، پسته، گردو، نخود و همه انواع آجیل های چرب.”

مضافا اینکه، علاوه بر نوشیدن چای سبز برای مقابله با دیابت، پیروی از یک برنامه غذایی که شاخص قند خون را در حد طبیعی نگه دارد چندان پیچیده و دشوار نیست. ابتلا به دیابت نوع ۲ ناشی از سبک زندگی فرد است.

زمانی که درباره پیشگیری صحبت می کنیم بدین معناست که از برنامه غذایی سرشار از پلی فنول پیروی کنید تا بدن عملکرد بهتری نسبت به سوخت و ساز قند از خود نشان دهد. فقط کافیست خوراکی های حاوی پلی فنول مصرف کنید مانند سیر و میوه های رنگ روشن و سبزیجات، چای بنوشید، به ویژه چای سبز و این تمام راه کارهای مفید برای افرادیست که می خواهند از دیابت پیشگیری کرده یا با آن مقابله کنند.

استینبوم می گوید: “گاهی پرسیده می شود، بهترین برنامه غذایی برای افراد مبتلا به دیابت چیست؟ خوردن میوه های رنگی و سبزیجات، آجیل ، نوشیدن چای سبز، خوردن ماهی که سرشار از اسیدهای چرب امگا۳ است و گاهی خوردن کمی کاکائو و شراب قرمز، برنامه ای فوق العاده برای پیشگیری و درمان دیایت است.”

به نقل از سایت همگردی/

در روزهای کرونایی با ترفندهای خانگی ریه‌هایتان را تقویت کنید

آگوست 5, 2020/0 دیدگاه /در اخبارها, بیماریهای عفونی, توصیه های پزشکی, داخلی /توسط Vahid Haghani

زهرا امینی پزشک عمومی در گفت‌وگو با خبرنگار حوزه کلینیک گروه علمی پزشکی باشگاه خبرنگاران جوان، گفت: برای درمان و پیشگیری از ابتلا به بیماری کرونا تا کنون هیچ دارو و راه قطعی تشخیص داده نشده است و کارشناسان و پزشکان حوزه سلامت بهترین راه جلوگیری از مبتلا شدن به این بیماری را همچنان زدن ماسک، حفظ فاصله اجتماعی و افزایش سلامت سیستم ایمنی بدن عنوان می‌کنند.

او در ادامه افزود: افراد عادی که به بیماری خاصی مبتلا نبوده و محدودیت‌های غذایی ندارند، باید برای تقویت سیستم ایمنی بدن خود به ویژه در دوران شیوع بیماری کرونا همه گروه‌های مواد غذایی را به صورت متعادل مصرف کنند.

این پزشک عمومی یادآوری کرد: همزمان با رژیم غذایی معمول و روزمره‌ای که افراد دارند، استفاده از برخی خوراکی‌ها و موادغذایی نقش موثری در تقویت سیستم ایمنی بدن و به ویژه افزایش سلامت ریه و جلوگیری از درگیر شدن آن با ویروس کرونا دارد.

امینی با تاکید بر ضرورت استفاده از موادغذایی حاوی آنتی اکسیدان، گفت: میوه‌ها و سبزیجاتی مثل انگور و زغال آخته که در این فصل در بازار موجود است، بیشترین میزان آنتی اکسیدان‌ها را در خود دارند و استفاده از این گروه از مواد غذایی موجب جلوگیری از آسیب رادیکال‌های آزاد و سایر عوامل بیماری زا که ممکن است به بدن وارد شوند، شده، ریه را در مقابل آن‌ها مقاوم می‌کنند و احتمال ورود عفونت و ابتلا به کرونا را کاهش می‌دهند.

او در ادامه تصریح کرد: مصرف مواد غذایی حاوی ویتامین A و ویتامین C از ارزش غذایی بالایی برخوردار بوده و نقش غیر قابل انکاری در پیشگیری از ابتلا به بیماری کرونا دارند. این دو ویتامین بیشتر در میوه‌هایی مثل توت فرنگی، طالبی، پرتقال، لیموترش، هویج، کدو حلوایی و فلفل دلمه وجود دارند.

این پزشک عمومی بیان کرد: میوه‌هایی مثل موز، کدو سبز و گوجه فرنگی حاوی مقادیر ارزشمندی از پتاسیم هستند و مصرف آن‌ها به بهبود عملکرد ریه کمک قابل توجهی می‌کند. در نظر داشته باشید که مصرف گوجه فرنگی به صورت طبخ شده، نقش موثری در تقویت ریه و پیشگیری از ابتلا به کرونا دارد.

امینی با تاکید بر مصرف مواد غذایی حاوی امگا ۳ و نقش آن در تقویت ریه یادآوری کرد: گنجاندن ماهی در رژیم غذایی افرادی که تا کنون به کرونا مبتلا نشده‌اند و همچنین مصرف آن برای کاهش التهابات ریوی افراد درگیر کووید ۱۹ ضروری است.

او تاکید کرد: عملکرد خوب ریه به عواملی مثل خوب کار کردن تمام اجزا و سیستم بدن انسان بستگی دارد و رعایت نکات بهداشتی و خود مراقبتی به همراه مصرف خوراکی‌ها، میوه‌ها و غذاهای مفید در تقویت و بهبود عملکرد ریه از موارد حائز اهمیت است.

انتهای پیام/

به نقل از باشگاه خبرنگاران جوان

نحوه ضدعفونی کردن حمام بیماران کرونایی

آگوست 4, 2020/0 دیدگاه /در اخبارها, بیماریهای عفونی, توصیه های پزشکی /توسط Vahid Haghani

افرادی که به بیماری کرونا مبتلا می‌شوند به دلیل واگیر دار بودن این ویروس حتما باید قرنطینه شوند و تمام وسایلی را که آن‌ها استفاده کرده اند اعم از وسایل شخصی تا سرویس بهداشتی و حمام باید ضدعفونی شود؛ زیرا این ویروس تا چندین ساعت زنده می‌ماند و امکان انتقال آن به سایر افراد خانواده بسیار زیاد است.

از آنجایی که ویروس کرونا به دلیل سنگین بودن ذرات در هوا مدت زمان زیادی نمی‌ماند و بیشتر بر روی سطوح می‌نشیند پس تمام سطوحی را که یک فرد مبتلا به کرونا آن‌ها را لمس کرده باید ضدعفونی شود. اما در این بین برخی افراد به طور اشتباه بر این باورند حمامی که فرد بیمار از آن استفاده کرده به دلیل جریان آب نیاز به ضدعفونی کردن ندارد در صورتیکه این تصور درست نیست.

مراحل ضدعفونی کردن حمام افراد کرونایی

در ابتدا بهتر است تا جایی که امکان دارد، حمام جداگانه‌ای را برای این افراد در نظر گرفت هرچند که انجام چنین کاری برای تمامی خانواده‌ها امکان پذیر نیست، پس بهتر است در چنین شرایطی افراد به صورت دقیق به ضدعفونی کردن حمام مورد استفاده فرد مبتلا به کرونا بپردازند.

قبل از ورود فرد مبتلا به حمام، باید وسایلی که بیمار به آن‌ها احتیاج ندارد را از حمام خارج کرد تا آلوده نشوند.

همانطورکه بیرون از حمام سعی می‌شود تا تمامی وسایل فرد مبتلا به بیماری کرونا به صورت جداگانه باشد باید تمام وسایل حمام فرد اعم از حوله، لیف و صابون هم کاملا جدا از بقیه وسایل باشد تا بعد از مصرف فرد دیگری از آن استفاده نکند.

در حین استحمام باید درنظر داشت که حمام حتما باید تهویه مناسب داشته باشد تا بعد از تمام شدن استحمام فرد بیمار هوای داخل از طریق سیستم تهویه یا پنجره‌ای که در حمام وجود دارد از خارج شده و هوای تمیز جایگزین آن شود.

پس از اینکه فرد بیمار از حمام خارج شد باید تمام حمام به صورت دقیق ضدعفونی شود؛ زیرا ممکن است ترشحات دهن و بدن بیمار در جایی از حمام و بر روی وسایل باقی مانده باشد که خود این امر باعث انتقال بیماری به فرد دیگری می‌شود.

کسی می‌خواهد به ضدعفونی کردن حمام بپردازد باید به چند نکته توجه کند از جمله اینکه در ابتدا باید حتما دستکش و ماسک داشته باشد تا کمتر در معرض آلوده شدن قرار بگیرد.

از همان ابتدا باید ضدعفونی کردن محیط را از دستگیره در تا کلید برق و شیر آلات حمام که فرد بیمار به آن‌ها دست زده است را به خوبی ضد عفونی کند. همچنین برای ضد عفونی کردن باید از محلول‌هایی که حاوی ۷۰ درضد الکل هستند و یا از وایتکس استفاده کنند و بگذازند مواد ضدعفونی ۵ الی ۱۰ دقیقه بر روی سطوح باقی بماند تا کاملا اگر ویروسی بر روی سطوح است از بین برود.

پس از اینکه فرد به صورت کامل تمام حمام را به خوبی ضدعفونی کرد لازم است تا دستکش و ماسک خود را دورانداخته و دوش بگیرد.

ماسک خود را زیر چانه قرار ندهید

آگوست 4, 2020/0 دیدگاه /در اخبارها, بیماریهای عفونی, توصیه های پزشکی /توسط Vahid Haghani

حمید سوری اپیدمیولوژیست و عضو کمیته کشوری کرونا در گفت‌وگو با خبرنگار حوزه بهداشت و درمان گروه علمی پزشکی باشگاه خبرنگاران جوان، اظهار کرد: بر اساس آخرین مطالعات دانشمندان ویروس کرونا از طریق دهان، بینی و چشم ها وارد بدن می شود به همین دلیل امروزه زدن ماسک در ادارات و اماکن شلوغ مانند مترو و اتوبوس ضروری شده است.

او ادامه داد: هر قسمتی از صورت یعنی بینی، چشم و دهان باز باشد ویروس و میکروب از این طریق می تواند باعث انتشار آلودگی در بدن افراد شود.ماسک باید دهان و بینی را به طور کامل بپوشاند؛ زیرا احتمال انتقال ویروس از طریق چشم ها بسیار کم است و افراد شاغل در بیمارستان ها باید از محافظ های چشمی نیز استفاده کنند.

سوری با اشاره به اینکه استفاده از ماسک آداب خاصی دارد، گفت: اگر هنگام برداشتن ماسک در محیط آلوده باشیم شانس انتقال ویروس کرونا از طریق دهان، بینی و ترشحات آن‌ها افزایش پیدا می‌کند.

او افزود: وقتی که افراد هنگام صحبت یا غذا خوردن ماسک را پایین می آورند این احتمال وجود دارد کا به دلیل آلوده بودن نقاطی مانند چانه آلودگی به داخل ماسک کشیده شده و وارد بدن فرد شود.

سوری در پایان با اشاره به اینکه برخی افراد برای خوردن، آشامیدن، استراحت یا تنفس راحت‌تر، ماسک را روی چانه خود قرار می‌دهند که این امر احتمال انتقال ویروس را افزایش می‌دهد، یادآوری کرد: محوطه صورت به غیر از محدوده ماسک زده شده می تواند آلوده باشد به همین دلیل آوردن ماسک به قسمت چانه می تواند الودگی احتمالی صورت را به داخل ماسک و حتی دهان و بینی منتقل کند.

به نقل از باشگاه خبرنگاران جوان/

آگوست 3, 2020/0 دیدگاه /در اخبارها, بیماریهای عفونی, پزشک عمومی, تازه های پزشکی /توسط Vahid Haghani

ویروس کرونا چیست؟

ویروس‌های کرونا خانواده بزرگی از‌ ویروس‌ها هستند که می‌توانند حیوانات و انسان‌ها را بیمار کنند.

تعداد زیادی از ویروس‌های کرونا که تاکنون شناخته‌شده‌اند، موجب ابتلا به طیفی از عفونت‎های دستگاه تنفسی در انسانها می‌شوند. که از سرماخوردگی تا ابتلا به بیماری‌های شدیدتری مثل سندروم تنفسی خاورمیانه (مرس-MERS) و سندروم تنفسی حاد (سارس-SARS) متغیر هستند.

ویروس کرونایی که به تازگی کشف شده است عامل ابتلا به بیماری کووید-۱۹ است.

کووید-۱۹ چیست؟

ویروس کرونایی که به تازگی کشف شده است موجب بیماری عفونی کووید-۱۹ میشود. این ویروس نوظهور و بیماری ناشی از آن، تا قبل از شروع طغیان اخیر در دسامبر سال ۲۰۱۹ در شهر ووهان،کشور چین، ناشناخته بود.

علائم کووید-۱۹ چیست؟

تب، خستگی و سرفه‌های خشک رایج‌ترین علائم ابتلا به بیماری کووید-۱۹ هستند. بعضی از بیماران ممکن است علائم دیگری مثل درد و کوفتگی، گرفتگی بینی، آبریزش بینی، گلودرد یا اسهال داشته باشند.

این علائم معمولا خفیف هستند و شروع آن‌ها تدریجی است. برخی از افراد مبتلا ممکن است هیچ یک از علائم بیماری را تجربه نکرده و احساس ناخوشی نکنند.

بیشتر مبتلایان (حدود ۸۰ درصد) بدون نیاز به درمان خاصی بهبود پیدا می‌کنند.

تقریباً از هر ۶ نفر مبتلا به کووید-۱۹، یک نفر به شدت بیمار شده و دچار تنگی نفس می‌شود.

در سالمندان و افرادی که بیماری‌های زمینه‌ای مثل فشار خون بالا، بیماریهای قلبی یا دیابت دارند، احتمال وخامت بیماری بیشتر است.

کسانی که علائم تب، سرفه و تنگی نفس دارند باید به پزشک مراجعه کنند.

کووید-۱۹ چگونه منتقل می‌شود؟

سایر افراد ممکن است بیماری را از فردی که به کووید-۱۹ مبتلا است بگیرند.

انتقال کووید-۱۹ از افراد بیمار (حامل ویروس) به افراد سالم امکان‌پذیر است.

این بیماری می‌تواند از طریق قطرک‌هایی که با سرفه یا بازدم از دهان و بینی فرد مبتلا به کووید-۱۹ به اطراف پخش می‌شود، به دیگران نیز سرایت کند.

این قطرک‌ها بر وسایل و سطوح اطراف فرد بیمار پخش‌ می‌شود.

سپس سایر افراد با دست زدن به این وسایل یا سطوح آلوده و لمس چشم ها، دهان و بینی، به کووید-۱۹ مبتلا می‌شوند.

همچنین امکان ابتلا از طریق تنفس قطرک‌های ناشی از سرفه یا بازدم فرد مبتلا به کووید-۱۹ نیز وجود دارد.

به همین دلیل، مهم است که از فرد مبتلا به کووید-۱۹ ‌‌ حداقل ۱ متر (یا ۳ فوت) فاصله بگیرید.

سازمان جهانی بهداشت پیوسته در حال ارزیابی تحقیقات جاری درباره راه‌های انتقال بیماری کووید-۱۹ است و به اعلام جدیدترین یافته‌ها ادامه خواهد داد.

آیا ویروسی که عامل ابتلا به کووید-۱۹ است از طریق هوا منتقل می شود؟

تا امروز مطالعات نشان‌داده‌اند که روش اصلی انتقال ویروس عامل کووید-۱۹، از طریق تماس با قطرک‌های تنفسی است و نه از طریق هوا.

پاسخ به پرسش قبلی «کووید-۱۹ چگونه منتقل می‌شود؟» را مطالعه کنید.

آیا کووید-۱۹ از فرد فاقد علائم بیماری، به دیگران منتقل می شود؟

راه اصلی اانتشار این بیماری، از طریق قطرک‌های تنفسی است که با سرفه‌های فرد مبتلا در محیط پخش می‌شود.

احتمال ابتلا به کووید-۱۹ از طریق تماس با فردی که هیچ علائمی ندارد، بسیار کم است.

البته، بسیاری از مبتلایان به کووید-۱۹، به ویژه در مراحل ابتدایی بیماری، علائم خفیف دارند.

بنابراین است ممکن است شما بیماری را از فردی بگیرید که به عنوان مثال فقط سرفه‌های خفیفی دارد و احساس بیماری نمی‌کند.

سازمان جهانی بهداشت پیوسته در حال ارزیابی تحقیقات جاری درباره دوره انتقال بیماری کووید-۱۹ است و به اعلام جدیدترین یافته‌ها ادامه خواهد داد.

آیا ممکن است از طریق مدفوع فرد بیمار، به کووید-۱۹ مبتلا بشویم؟

به نظر می‌رسد که احتمال انتقال کووید-۱۹ از طریق مدفوع افراد مبتلا، کم است.

اگرچه تحقیقات اولیه نشان می‌دهدکه در برخی موارد ویروس ممکن است در مدفوع وجود داشته باشد ولی با این‌حال انتشار ویروس از طریق مدفوع ویژگی اصلی شیوع این بیماری نیست.

سازمان جهانی بهداشت پیوسته در حال ارزیابی تحقیقات جاری درباره راه‌های انتقال بیماری کووید-۱۹ است و به اعلام جدیدترین یافته‌ها ادامه خواهد داد.

به هرحال، وجود خطر انتقال از طریق مدفوع، دلیل مضاعفی است تا دست‌ها را مرتباً بعد از استفاده از توالت و قبل از غذا خوردن بشوییم.

برای حفاظت خودم و جلوگیری از انتشار بیماری، چه کار کنم؟

مراقب‌های همگانی

جدیدترین اطلاعات درباره طغیان بیماری کووید-۱۹ را از طریق وب‌سایت سازمان جهانی بهداشت و مسئولین بهداشت عمومی کشور یا محل زندگیتان، پیگیری کنید.

در بسیاری از کشورها موارد ابتلا به ویروس جدید کرونا مشاهده شده‌ و در چندین کشور نیز طغیان این بیماری گزارش شده‌‌است.

در چین و چند کشور دیگر، مسئولان موفق شده‌اند روند طغیان این بیماری را کاهش داده یا متوقف کنند.

با این‌حال همچنان شرایط غیرقابل پیش‌بینی است؛ بنابراین پیوسته آخرین اخبار درباره طغیان این بیماری را دنبال کنید.

مراقبت‌های ساده‌ای وجود دارند که با انجام آن‌ها می‌توانید احتمال ابتلای خود به کووید-۱۹را کاهش داده و مانع از انتشار آن شوید:

دست‌هایتان را بطور مرتب و کامل با آب و صابون بشویید یا با محلول‌های ضدعفونی‌کننده حاوی الکل تمیز کنید.
چرا باید بطور مرتب دست‌ها را بشوییم؟ زیرا ویروس‌هایی که ممکن است روی دستهایتان باشند با شستشوی (صحیح) دستها با آب و صابون و یا استفاده از محلول‌های ضدعفونی کننده حاوی الکل، از بین میروند.
از فردی که سرفه یا عطسه می‌کند، حداقل ۱ متر (۳ فوت) فاصله بگیرید.
چرا باید از فرد بیمار فاصله بگیریم؟ زیرا افراد با عطسه یا سرفه‌ حجم زیادی از قطرک‌ها ی ریز را از دهان و بینی شان به اطراف پخش می کنند. این قطرک‌ها ممکن است حامل ویروس باشند.
اگر در نزدیکی یک فرد مبتلا به کووید-۱۹ باشید و آن فرد سرفه کند، شما از طریق تنفس این قطرک‌های حامل ویروس ممکن است به این بیماری مبتلا شوید.
به چشم‌ها، دهان و بینی ‌‌‌تان دست نزنید.
چرا نباید دست بزنیم؟ چون دست‌های ما با سطوح زیادی در تماس هستند و ممکن است آلوده به ویروس باشند.
با لمس چشم‌ها، دهان و بینی با دست‌های آلوده، ویروس به آنها منتقل شده، از طریق این نواحی به بدن شما وارد میشود و می‌تواند شما را بیمار کند.
مطمئن شوید که هم شما و هم اطرافیانتان بهداشت تنفسی را رعایت می‌کنید.
بهداشت تنفسی به معنای پوشاندن دهان و بینی با آرنج خم شده یا دستمال کاغذی در هنگام عطسه و سرفه است. بلافاصله بعد از سرفه و عطسه، دستمال کاغذی خود را دور بیاندازید.
چرا بهداشت تنفسی را رعایت کنیم؟ چون قطرک‌های تنفسی عامل انتقال ویروس هستند. با رعایت بهداشت تنفسی می‌توانیم از ابتلای خود و اطرافیان‌مان به بیماری‌های ویروسی مثل سرماخوردگی، آنفلوآنزا و کووید-۱۹ جلوگیری کنیم.
اگر احساس بیماری می‌کنید در خانه بمانید.
اگر تب دارید، سرفه می‌کنید و به سختی نفس می‌کشید، به پزشک مراجعه کنید و قبل از مراجعه حتماً تماس بگیرید.
به توصیه‌های مسئولین بهداشت و سلامت در محل زندگی خود، عمل کنید.
چرا قبل از مراجعه زنگ بزنیم؟ چون مسئولین بهداشت و سلامت کشور و محل زندگی شما، تازه‌‌ترین اطلاعات مربوط به وضعیت بیماری در منطقه شما را در دست دارند. اگر پیش از مراجعه زنگ بزنید، این امکان را به ارائه‌دهندگان خدمات بهداشتی می‌دهید تا سریعاً شما را به مراکز درمانی مناسب ارجاع دهند.
این کار همچنین برای حفاظت از خودتان، جلوگیری از گسترش ویروس و ابتلای دیگران مؤثر است.
تازه‌ترین وضعیت مناطق آلوده به کووید-۱۹ را دنبال کنید (شهرها یا مناطقی که کووید-۱۹ در آن‌ها بطور گسترده در حال انتشار است).
در صورت امکان از سفر به این مناطق خودداری کنید؛ به‌خصوص اگر سالمند هستید یا دیابت، ناراحتی قلبی یا کلیوی دارید.
چرا نباید به این نقاط سفر کنیم؟ زیرا احتمال ابتلای شما به کووید-۱۹ در این مناطق بیشتر است.

مراقبت‌های لازم برای افراد ساکن در مناطقی که کووید-۱۹ در آن شیوع پیداکرده و کسانی که اخیرا (۱۴ روز گذشته) به این مناطق سفر داشته‌اند:

مراقبت‌هایی که در موارد فوق شرح داده شد را انجام دهید (مراقبت‌های لازم برای همه).
با ماندن در خانه، فاصله خود با سایرین را رعایت کنید.
اگر احساس بیماری می‌کنید یا حتی فقط علائم خفیفی مثل سردرد، تب ۳۷٫۳ درجه سانتیگراد یا بیشتر یا آبریزش بینی دارید، در خانه بمانید تا علائم برطرف شود.

اگر خارج از خانه کار ضروری دارید، برای تأمین موادغذایی نیاز است خرید بروید یا قرار است فرد دیگری اقلام موردنیازتان را بیاورد، حتماً ماسک بزنید تا دیگران را بیمار نکنید.

زیرا پرهیز از ارتباط با دیگران و خودداری از مراجعه غیرضروری به مراکز درمانی، به ارائه مؤثرتر اقدامات پزشکی کمک می‌کند و همین موضوع باعث می‌شود شما و دیگر افراد از ابتلا به کووید-۱۹ و دیگر بیماری‌های ویروسی مصون بمانید.

در صورت بروز تب، سرفه‌ و تنگی نفس، حتما پیگیر مراقبت‌های درمانی باشید. چراکه این موارد ممکن است ناشی از عفونت دستگاه تنفسی و مشکلات جدی دیگر باشد.

حتما پیش از مراجعه تماس بگیرید و اگر اخیراً سفر کرده‌اید یا با افرادی که تازه از سفر برگشته‌اند در ارتباط بوده‌اید، حتما این موارد را به درمانگرتان بگویید.

چرا قبل از مراجعه اول تماس بگیریم؟ تماس با این مراکز به ارائه دهنذگان خدمات سلامت کمک میکند تا را سرعت شما را به مناسب‌ترین مراکز هدایت کنند. همین موضوع از گسترش احتمالی کووید-۱۹ و سایر ویروس‌ها جلوگیری می‌کند.

چقدر احتمال دارد به کووید-۱۹ مبتلا شوم؟

احتمال ابتلا به محل زندگی‌تان بستگی دارد. به‌خصوص اینکه آیا در منطقه شما طغیان کووید-۱۹ گزارش شده است یا خیر.

در محل سکونت بیشتر افراد، هنوز احتمال ابتلا به کووید-۱۹ پایین است.

با این وجود، در حال حاضر مناطق و شهرهایی در جهان با طغیان این بیماری مواجه هستند.

دولت و مسئولین حوزه سلامت با تشخیص هر نمونه‌ جدید از ابتلا به کووید-۱۹، اقداماتی اساسی انجام می‌دهند.

مطمئن شوید که محدودیت‌های اعمال شده مرتبط با سفر، جابه‌جایی و دورهمی‌ها را می‌دانید و رعایت می‌کنید.

همکاری با اقدامات کنترل بیماری‌ها، به کاهش احتمال ابتلای شما و کاهش روند انتشار ویروس کمک می‌کند.

طغیان کووید-۱۹ می‌تواند کنترل شده و انتشار آن متوقف شود، همانطور که در چین و چند کشور دیگر اتفاق افتاده است.

متأسفانه امکان ظهور سریع طغیان‌های جدید نیز وجود دارد.

آگاهی از شرایط محل زندگی و جایی که قصد رفتن به آن را دارید، مهم است.

سازمان جهانی بهداشت روزانه اطلاعاتی مربوط به وضعیت کووید-۱۹ درسرتاسر جهان منتشر می‌کند.

آیا کووید-۱۹ نگران‌کننده است؟

بیماری کووید-۱۹، به‌خصوص در کودکان و جوانان معمولاً به شکل خفیف است.

با این وجود، این بیماری می‌تواند مشکلات جدی‌تری را ایجاد کند: از هر ۵ نفر مبتلا، یک نفر نیاز به مراقبت‌های بیمارستانی دارد.

پس کاملا طبیعی است که افراد نگران تأثیر طغیان این بیماری بر خود یا عزیزانشان باشند.

اما ما می‌توانیم برای برطرف شدن نگرانی‌هایمان خوب از خودمان، عزیزان‌مان و جامعه‌مان مراقبت کنیم.

اولین و مهم‌ترین کار، شست و شوی مرتب و کامل دست‌ها و رعایت بهداشت تنفسی است.

اقدام بعدی، دنبال کردن و رعایت موارد بهداشتی توصیه شده توسط مسئولین بهداشت در محل زندگی‌تان است؛ مثل اعمال محدودیت‌های لازم در مسافرت‌ رفتن، جابه‌جایی‌ و دورهمی‌ها.

چه کسانی احتمال دارد به نوع شدید بیماری کووید-۱۹ مبتلا شوند؟

این بیماری در سالمندان و افرادی با بیماری‌های زمینه‌ای (مثل فشار خون بالا، بیماری‌های قلبی، سرطان و دیابت) بیشتر از سایر افراد، به شکل شدید بیماری بروز پیدا می‌کند.این درحالی است که همچنان درمورد اینکه کووید-۱۹ چگونه انسان را مبتلا میکند در حال آموختن هستیم.

آیا مصرف آنتی‌بیوتیک در جلوگیری از ابتلا به کووید-۱۹ یا درمان آن مؤثر است؟

خیر. آنتی‌بیوتیک‌ها هیچ تأثیری در جلوگیری از ابتلا به بیماری‌های ویروسی ندارند و فقط در درمان عفونت‌های باکتریایی مؤثر هستند.

بیماری کووید-۱۹ نیز عامل ویروسی دارد، بنابراین آنتی‌بیوتیک بر آن بی‌تأثیر است.

آنتی‌بیوتیک‌ها نباید برای پیشگیری یا درمان بیماری کووید-۱۹ استفاده شوند.

آنتی بیوتیک‌ها فقط باید با تجویز پزشک برای درمان عفونت‌های باکتریایی استفاده شوند.

برای پیشگیری و درمان کووید-۱۹ دارو یا درمان خاصی وجود دارد؟

با اینکه بعضی از روش‌های درمانی خانگی، سنتی و جدید، ممکن است علائم بیماری کووید-۱۹را کاهش یا تسکین دهند؛ اما باید بدانیم تا امروز هیچ دارویی برای پیشگیری و درمان این بیماری ساخته نشده ‌است.

سازمان جهانی بهداشت به هیچ وجه پیشگیری یا درمان کووید-۱۹ با مصرف خودسرانه دارو به خصوص آنتی بیوتیک را توصیه نمی‌کند.

با این حال، چندین کارآزمایی بالینی برای آزمودن داروهای سنتی و جدید در حال انجام است.

سازمان جهانی بهداشت به محض انتشار نتایج این آزمایش‌ها، اطلاعات به‌روز را منتشر می‌کند.

آیا کووید-۱۹ واکسن، دارو یا درمان خاصی دارد؟

هنوز خیر. تا امروز هیچ واکسن یا داروی ضدویروسی به‌طور خاص برای این بیماری ساخته نشده‌است.

با این وجود، بیماران مبتلا برای کاهش علایم بیماری باید تحت مراقبت قرار بگیرند.

مبتلایانی که سابقه‌ بیماری‌های جدی دارند، باید در بیمارستان بستری شوند. بیشتر مبتلایان با دریافت مراقبت‌های حمایتی ‌]بدون بستری[ بهبود می‌یابند.

ساخت واکسن و درمان‌های خاص دارویی، در دست تحقیق بوده و مراحل کارآزمایی بالینی را سپری میکنند.

سازمان جهانی بهداشت در حال سازماندهی فعالیت‌های موجود برای ساخت واکسن و دارو جهت پیشگیری و درمان بیماری کووید-۱۹ است.

موثرترین راه‌های پیشگیری از ابتلا به کووید-۱۹، عبارتند از: شست‌و‌شوی مرتب دست‌ها، استفاده از دستمال کاغذی یا آرنج خم شده برای پوشاندن صورت در هنگام سرفه و رعایت فاصله‌ حداقل ۱ متری (۳ فوت) از افرادی که سرفه یا عطسه می‌کنند.

(مراقبت‌های لازم برای همه در مقابل ویروس جدید کرونا را مطالعه فرمایید).

آیا کووید-۱۹ همان بیماری سارس است؟

خیر. ویروس عامل کووید-۱۹ و ویروس عامل طغیان سندروم تنفسی حاد (سارس) در سال ۲۰۰۳، از نظر ساختار ژنتیکی بهم مرتبط هستند، اما بیماری‌هایی که ایجاد می‌کنند کاملاً متفاوت است.

سارس کشنده‌تر از کووید-۱۹ است اما شیوع کمتری دارد. از سال ۲۰۰۳ به بعد، در هیچ‌جای جهان، طغیان سارس مشاهده نشده است.

آیا باید برای حفاظت از خودم ماسک بزنم؟

فقط در صورتی ماسک بزنید که یا علائم بیماری کووید-۱۹ را دارید (مخصوصاً سرفه) و یا از فردی که ممکن است این بیماری را داشته باشد مراقبت می‌کنید.

حتما بعد از اینکه ماسک را یکبار استفاده کردید، آن را دور بیندازید.

اگر بیمار نیستید و از فرد مبتلا به این بیماری مراقبت نمی‌کنید، با زدن ماسک، فقط آن را هدر می‌دهید.

کمبود ماسک مشکلی جهانی است. از این‌رو سازمان جهانی بهداشت به مردم تأکید می‌کند تا هوشمندانه از ماسک‌ها استفاده کنند.

سازمان جهانی بهداشت توصیه می‌کند که به طور منطقی ]فقط با دلایل فوق[ از ماسک‌های پزشکی استفاده کنید، تا این کالای کمیاب را هدر ندهید و همچنین از استفاده اشتباه جلوگیری کنید (توصیه‌های استفاده از ماسک را مطالعه کنید).

موثرترین راه‌ها برای محافظت از خود و دیگران در برابر کووید-۱۹ عبارتند از: شستشوی مرتب دست‌ها، استفاده از دستمال کاغذی یا آرنج خم شده برای پوشاندن صورت در هنگام سرفه و رعایت فاصله‌ حداقل ۱ متری (۳ فوت) از افرادی که سرفه یا عطسه می‌کنند.

مراقبت‌های لازم برای همه در مقابل ویروس جدید کرونا را مطالعه فرمایید.

روش صحیح پوشیدن، درآوردن و دورانداختن ماسک چیست؟

۱- یادمان باشد که ماسک را فقط این افراد باید استفاده کنند:

کارکنان بخش سلامت، کسانی که از بیماران مراقبت می‌کنند، افراد با علائم تنفسی مثل تب و سرفه.

۲- قبل از دست زدن به ماسک، حتماً دست‌هایتان را با آب و صابون بشویید و یا با محلول‌های ضدعفونی‌کننده حاوی الکل تمیز کنید.

۳- ماسک را بردارید و خوب وارسی کنید تا پاره یا سوراخ نباشد.

۴- بالای ماسک یعنی جایی که نوار نازک فلزی دارد را پیدا کنید ]این قسمتی است که روی بینی قرار می‌گیرد[.

۵- مطمئن شوید که سمت صحیح آن مقابل صورت شما قرار دارد (طرف رنگی).

۶- ماسک را روی صورت بگذارید. سعی کنید با فشردن نوار نازک فلزی یا قسمتی که سفت‌تر است، ماسک را متناسب با بینی‌تان حالت دهید تا ثابت بماند.

۷- پایین ماسک را به سمت چانه بکشید تا دهان و چانه کامل پوشانده شوند.

۸- بعد از استفاده، ماسک را درآورید، همزمان با درآوردن کش‌ها از پشت گوش‌هایتان، ماسک را از جلوی دهان و لباس‌هایتان دور کنید تا با سطح آلوده‌ ماسک، هیچ تماسی پیدا نکنند.

۹- بلافاصله بعد از درآوردن ماسک، آن را در سطل زباله دردار بیندازید.

۱۰- حتما بعد از درآوردن و دورانداختن ماسک ، بهداشت دست‌ها را رعایت کنید. یعنی دست‌ها را با آب و صابون بشویید (به‌خصوص اگر بوضوح کثیف شده باشند) یا با محلول ضدعفونی‌کننده حاوی الکل تمیز کنید.

دوره ‌نهفتگی (کمون) بیماری کووید-۱۹ چقدر است؟

دوره نهفتگی یا کمون بیماری، یعنی مدتی که از زمان ورود ویروس به بدن تا بروز علائم بیماری طول می‌کشد.

طبق تخمین‌های موجود، مدت دوره کمون بیماری کووید-۱۹ بین ۱ تا ۱۴ روز است. رایج‌ترین دوره کمون این بیماری ۵ روز است.

به محض کسب اطلاعات بیشتر درباره‌ تخمین مدت دوره نهفتگی یا کمون، اطلاعات به‌روزرسانی می‌شود.

آیا ممکن است از طریق تماس با حیوانات به کووید-۱۹ مبتلا شویم؟

ویروس‌های‌ کرونا خانواده بزرگی از‌ ویروس‌های شایع در حیوانات هستند.

گاهی انسان‌ها نیز از طریق حیوانات به این ویروس مبتلا و باعث انتقال آن به افراد دیگر می‌شود.

مثلا، سارس‌کووی (SARS-CoV) از طریق گربه‌ زباد و مِرس‌کووی (MERS-CoV) از طریق شتر عربی به انسان منتقل شدند.

هنوز دقیقاً مشخص نیست کووید-۱۹ از چه حیوانی به انسان منتقل شده است.

وقتی به بازارهای فروش حیوانات زنده می‌روید، برای حفاظت از خود، از لمس حیوانات و سطوحی که با حیوانات تماس داشته‌اند، خودداری کنید.

حتما نکات بهداشتی مرتبط با موادغذایی را رعایت کنید.

در مصرف گوشت خام، شیر و سایر محصولات حیوانی خیلی دقت کنید. تا از آلودگی موجود در غذاهای خام (پخته‌نشده) و محصولات حیوانی خام یا نیم‌پزشده، در امان بمانید.

ممکن است از طریق حیوان خانگی‌ام به کووید-۱۹ مبتلا شوم؟

با اینکه در هنگ‌کنگ یک مورد از ابتلای یک سگ‌ به این بیماری گزارش شده‌ بود، تا امروز هیچ موردی از اینکه سگ، گربه و هرگونه‌ از حیوانات خانگی ممکن است کووید-۱۹ را منتقل کنند، گزارش نشده ‌است.

کووید-۱۹ عموماً از طریق قطرک‌های پخش شده هنگام سرفه یا عطسه یا حرف زدن فرد بیمار منتقل می‌شود.

برای مراقبت از خود، حتما دست‎‌هایتان را بطور مرتب و با دقت بشویید.

سازمان جهانی بهداشت بی‌وقفه، جدیدترین تحقیقات این موضوع و دیگر موضوعات مرتبط با کووید-۱۹ را رصد می‌کند و به‌محض انتشار یافته‌های جدید، حتما اطلاعات را بروزرسانی خواهد کرد.

این ویروس تا چه مدت روی سطوح زنده می‌ماند؟

هنوز به‌طور قطعی مشخص نیست که ویروس عامل بیماری کووید-۱۹ تا چه مدت روی سطوح زنده می‌ماند، اما عملکرد این ویروس شباهت بسیاری به انواع دیگر ویروس‌های کرونا دارد.

مطالعات نشان‌می‌دهند که ویروس‌های کرونا (از جمله اطلاعات اولیه در مورد ویروس عامل کووید-۱۹) ممکن است از چندین ساعت تا چندین روز روی سطوح زنده بمانند.

مدت زمان بقای ویروس در شرایط متفاوت، متغیر خواهدبود (مثلاً جنس سطح مورد نظر، دما و رطوبت محیط).

اگر فکر می‌کنید سطحی به ویروس آلوده است، به راحتی می‌توانید با موادضدعفونی‌کننده تمیزش کنید تا از خود و دیگران در برابر ابتلا به این بیماری محافظت کنید.

دست‌هایتان را با آب و صابون بشویید یا با محلول‌های ضدعفونی‌کننده حاوی الکل تمیز کنید.

به چشم‌ها، دهان و بینی خود دست نزنید.

دریافت بسته پستی از مناطقی که کووید-۱۹ در آن‌ها گزارش شده، بی‌خطر است؟

بله. احتمال آلودگی محصولات با بسته‌ بندی کارخانه ای از طریق فرد مبتلا، کم است.

و نیز احتمال کمی وجود دارد که از طریق بسته‌هایی که در شرایط متفاوت و دماهای مختلف، جابه‌جا، ارسال و صادر شده‌اند، به بیماری کووید-۱۹ مبتلا شویم.

چه کارهایی را نباید انجام دهیم؟

اقدامات زیر هیچ تأثیری در جلوگیری از ابتلا به کوید-۱۹ ندارند و حتی ممکن است مضر هم باشند.

زدن چند لایه ماسک

مصرف آنتی‌بیوتیک (پاسخ به پرسش زیر را مطالعه کنید: «آیا کووید-۱۹ واکسن، دارو یا درمان خاصی دارد؟»)

در هر وضعیتی، اگر تب دارید، سرفه می‌کنید و به‌سختی نفس می‌کشید، باید هرچه سریع‌تر به پزشک مراجعه کنید تا احتمال ابتلا به بیماری (عفونت) شدید را کاهش دهید. اگر اخیراً به جایی سفر داشته‌اید، حتما این موضوع را با پزشک‌تان در میان بگذارید.

ورزش و کرونا

آگوست 2, 2020/0 دیدگاه /در اخبارها, ورزش و سلامتی /توسط Vahid Haghani