اخبار

دیابت نوع ۱ نوعی بیماری خود ایمنی است که مانع تولید انسولین توسط پانکراس می شود.

هیچ راهی برای جلوگیری از ابتلا به دیابت نوع ۱ وجود ندارد و جدی گرفتن علائم هشداردهنده این بیماری که می توانند تهدید کننده حیات باشند، برای پیشگیری از وخامت آن، بسیار ضروری به نظر می رسد. هرچند دیابت نوع ۱ معمولا در کودکی و نوجوانی رخ می دهد، اما امکان ابتلای بزرگسالان نیز به این بیماری وجود دارد.

رایج ترین علائم هشداردهنده ابتلا به این بیماری از این قرارند:

خستگی: احساس خستگی یکی از اصلی ترین علائم ابتلا به دیابت نوع ۱ است که اغلب توسط بیمار نادیده گرفته شده و یا به بی خوابی و یا تحمل استرس ارتباط داده می شود. این در حالی است که تنها پس از درمان با انسولین احساس خستگی رو به بهبود می رود. خستگی همچنین می تواند ناشی از کم آبی بدن و یا از دست رفتن ناگهانی وزن باشد.

احساس گرسنگی: احساس گرسنگی نیز بدین دلیل رخ می دهد که بدن قادر به مصرف تمامی کالری خود نیست و بسیاری از آنها بدون استفاده از طریق ادرار از بدن دفع می شوند.

تکرر ادرار: زمانی که قند خون به ۱۸۰ میلی گرم و یا بیشتر برسد به صورت پر ادراری تظاهر می کند. دفع قند (گلوکز) در ادرار باعث از دست دادن مقدار زیادی آب و املاح می شود.

افزایش تشنگی: همانطور که بدن شما در نتیجه افزایش ادرار، دچار کم آبی می شود، میل بیشتری به نوشیدن آب و مایعات پیدا می کنید. این روند یک چرخه معیوب ایجاد می کند به این معنی که پرنوشی خود منجر به تکرر ادرار خواهد شد. با این حال از دست دادن آب بدن همراه با علائمی از قبیل سرگیجه، تهوع، سردرد، خستگی و … است. از دست دادن آب بدن حتی می تواند منجر به افزایش سطح قند خون شود.

کاهش وزن نامعلوم: دیابت نوع ۱ می تواند یکی از عوامل اصلی کاهش وزن غیر منتظره و ناگهانی باشد. سلول های گرسنه که نمی توانند از انرژی قند استفاده کنند، شروع به جستجو برای پیدا کردن مابع جایگزین انرژی خواهند کرد. بدن در این حالت از چربی و عضلات برای استفاده از انرژی بهره می برد و این روند می تواند منجر به کاهش وزن سریع شود؛ حتی اگر به طور طبیعی غذا بخورید.

دردهای شکمی: درد شکمی یکی از نشانه های ابتلا به کتواسیدوز دیابتی است. کتواسیدوز دیابتی در مبتلایان به دیابت نوع ۱ شایع تر است و زمانی بروز می کند که کتون های موجود در خون به پایین تر از سطح امن خود می رسدند. سایر نشانه های کتواسیدوز دیابتی عبارتند از درد قفسه سینه، تهوع و استفراغ، تنفس سریع، ضعف، خواب آلودگی و سردرگمی. این وضعیت می تواند در عرض ۲۴ ساعت به سطح بحرانی برسد و گاه اولین نشانه ابتلا به دیابت نوع ۱ است. دریافت انسولین از اصلی ترین درمان های این عارضه است.

تاری دید: تغییرات غیر طبیعی در میزان قند خون ناشی از دیابت می تواند بر عدسی داخل چشم اثر بگذارد، به ویژه هنگامی که دیابت کنترل نشده است. این حالت می تواند منجر به تاری دید گاهگاهی در طول روز، بسته به میزان قند خون شود. خوشبختانه با کنترل قند خون این تغییرات چشمی قابل برگشت هستند.

یک تکنسین اورژانس به بیان توضیحاتی در خصوص ضدعفونی کردن آمبولانس‌های اورژانس پرداخت.

به گزارش مشرق، سید یحیی هاشمی، تکنسین اورژانس در خصصوص گفت: در ابتدای شیفت که حدودا ساعت ۷ صبح است، پرنسلی که شیفشتان آغاز می‌شود، بعد از پوشیدن لباس آمبولانس‌ها و تجهیزات‌ها را به طور کامل ضدعفونی می‌کنند.

وی ضمن اشاره به اینکه آمبولانس محیط کار ما است و برای سلامتی خودمان، بیماران و همراهان بیمار باید تمام آمبولانس‌‎ها ضدعفونی کنیم، افزود: ضدعفونی آمبولانس‌ها در گذشته هم انجام می‌شد، اما به دلیل شیوع کرونا این امر را تشدید کردیم و در بحث ضدعفونی نظارت بیشتری انجام دادیم که خدایی نکرده ما ناقل و ادامه دهنده زنجیره این بیماری نباشیم.

این تکنسین اورژانس ادامه داد: هنگامی که آمبولانس بیمار مبتلا به کرونا را به مرکز درمانی منتقل می‌کند، آن آمبولانس به مرکز خاصی که از قبل مشخص شده باز می‌گردند و در آنجا توسط خدمات ضد عفونی می‌شود.

هاشمی اظهار کرد: از آنجایی که نمی‌توانیم دائما در حال شست‌وشو و ضدعفونی کردن آمبولانس‌ها باشیم، بعد از خدمات رسانی به بیماران عادی در حد شست‌وشو به نظافت آمبولانس می‌پرادازیم و نمی‌توانیم ضدعفونی اصلی را انجام دهیم چرا که آمبولانس خیس می‌شود و باید از چرخه خارج شود و هنگامی که آمبولانسی از چرخه خارج شود موجب می‌شود آن محدوده از آمبولانس نداشته باشد، رسیدن بر بالین بیمار بسیار طولانی شود.

وی متذکر شد:حتی اگر بیمار یک سردرد ساده داشته باشد، تکنسین اعلام می‌کند بیمار من مشکوک به کرونا بوده و آمبولانس من ضدعفونی شود، اما اگر در حد یک تصادف ساده بوده دیگر نیازی نیست تمام سطح ضدعفونی شود البته ملحفه روی برانکادر و ماسک اکسیژن تعویض می‌شود و مکان‌هایی که بیمار قرار گرفته و یا نشسته است ضدعفونی می‌شوند.

ویتامین کا یکی از ویتامین هایی است که بسیاری آن را فراموش می کنند. ما به صورت متداول موضوعاتی را درباره ویتامین های دیگری مانند ویتامین ث و د و اهمیت این ویتامین ها می شنویم. اما ویتامین کا برای شما چه می کند؟ مهمترین چیزی که درباره ویتامین کا می دانید این است که این ویتامین خون را منعقد (لخته) می کند. کمبود ویتامین کا می تواند علائم مختلفی را بروز دهد. که مشخص ترین آنها خونریزی بیش از حد است. علاوه بر لخته سازی، ویتامین کا در حصول اطمینان از انتقال کلسیم به استخوان ها نیز بسیار سودمند است که این تنها بخشی از خواص وفواید ویتامین کا برای بدن است .

سبزیجات برگی سبز و پنیرها منبع خوبی از ویتامین کا محسوب می شوند. در کنار منابع لبنی، ویتامین کا۲ توسط باکتری ها در روده بزرگ سنتز شده و جذب می گردد و در ۱۰ درصد از ویتامین های کا شرکت دارد. سنتز ویتامین کا می تواند سمی باشد. مکمل های ویتامین کا می توانند با عملیات برخی داروهای رقیق کننده خون در تداخل باشند.

خواص و فواید ویتامین k
جلوگیری از پوکی استخوان:
پوکی استخوان به وسیله کاهش غلظت استخوان اتفاق می افتاد و معمولا بعد از سن ۵۰ سالگی اتفاق می افتد که در زنان یائسه رایج است. این معضل در سکوت رشد می کند و اگر درمان نشود منجر به مشکلات بسیاری می شود. نشانه ها و علائم پوکی استخوان ممکن است در شکل انحراف نخاعی، استخوان های شکننده و درد استخوان ها؛ رخ دهد. در حدود سن بیست تا سی سالگی جرم استخوان در گونه انسان شروع به کاهش می کند. این محدوده سنی زمانی است که استخوان ها در بیشترین استحکام و تراکم هستند، اما بعد از آن تراکم استخوان ها شروع به کاهش می کند. زنان یائسه از مشکل کاهش تراکم استخوان، زمانی که سطح استروژن خون آنها کاهش می یابد؛ رنج می برند.

کاهش لخته سازی خون:
عملکرد اولیه دیگر ویتامین کا تنظیم لخته سازی خون است. این به دلیل نقشی است که در مخلوط کردن پروترومبین دارد. لخته شدن خون به صورت خودکار اتفاق می افتد زمانی که زخمی ایجاد می شود و باعث خونریزی رگ های خونی می شود. مولکول هایی که باعث لخته شدن خون نی شوند به صورت دائم در کانال های خونی در حال گردش اند. نقش ویتامین کا در این مورد تنظیم لخته سازی خون با انتقال کلسیم به داخل بدن است. ویتامین کا۲ به بهبود اختلالات خونی به نام سندرم میلودیسپلاتیک کمک می کند.

کاهش جریان خونریزی ماهیانه شدید:
دلایل زیادی برای شدید بودن جریان خونریزی ماهیانه در زنان وجود دارد، کمبود ویتامین کا نیز یکی از همان دلایل است. مصرف مکمل های ویتامین کا می تواند شدت جریان خونریزی را در زمان وقوع عادت ماهیانه کاهش دهد و ضمنا این ویتامین مقدار جریان خون خارج شده از بدن را نیز کاهش دهد.

جلوگیری از خونریزی داخلی:
این ویتامین به کاهش ریسک خونریزی کبد، هپاتیت و جذب ضعیف مواد مغذی یا تاثیرات بلند مدت مصرف آنتی بیوتیک ها و آسپرین کمک کند. برخی مشکلات روده ای نیز به علت کمبود این ویتامین مانند انسداد، ورم روده بزرگ و مشکلات کولون رخ می دهد.

کاهش درد دوران قاعدگی:
ویتامین کا از تنظیم هورمون هایی که به تنظیم روند قاعدگی می پردازند، اطمینان حاصل می کنند. در مقابل این موضوع به کاهش درد قاعدگی کمک می کند. زنانی که از درد شدید قاعدگی رنج می برند باید آزمایش کمبود ویتامین کا بدهند.

قطع حالت تهوع دوران بارداری:
زنان بارداری که از استفراغ شدید و حالت تهوع طی دوران بارداری رنج می برند معمولا به کمبود ویتامین کا مبتلا می باشند. اگر از مکمل های این ویتامین استفاده شود، به کاهش این علائم در زنان باردار کمک می شود. نه تنها این مورد خوب، بلکه این ویتامین تاثیر مثبتی بر روی سلامت روانی و جسمی جنین ها دارد.

جلوگیری از خونریزی در نوزادان:
معمولا نوزادانی که تازه با دنیا آمده اند، مورد تزریق ویتامین کا قرار می گیرند تا از خونریزی آنها جلوگیری شود. این ویتامین همچنین برای کودکانی که مبتلا به نفس تنگی هستند لازم و ضروری است و این کودکان می توانند با مصرف منظم قطره های خوراکی این ویتامین درمان شوند.

جلوگیری از انسداد صفرا:
مصرف آنتی بیوتیک برای مدت زمان طولانی می تواند باعث انسداد صفرا، التهاب روده، سلیاک و آماس روده شود. این بیماری ها حتی در مواقع کمبود ویتامین کا بدتر نیز می شوند. علاوه بر مصرف منظم مکمل ها با این ویتامین، از وقوع این مشکلات در آینده جلوگیری می شود.

مراقبت از سیستم ایمنی:
به وسیله مطالعاتی اثبات شده است که ویتامین کا از سیستم ایمنی و گوارشی محافظت می کند. علاوه بر آن؛ این قابل توصیه است که غذاهایی خورده شود که حاوی منبع بسیار زیادی از این ویتامین باشد، به این منظور که سیستم ایمنی و سیستم گوارشی سالم تر باشند.

تنظیم قند خون:
غده ی پانکراس در بدن انسولین ترشح می کند و حاوی مقدار زیادی ویتامین کا است. این ویتامین برای عملکرد مناسب پانکراس ضروری است. انسولین ترشح شده توسط پانکراس سطح قند خون را کنترل کرده و تبدیل قند به انرژی را تنظیم می کند. از این رو می توان گفت که ویتامین کا برای تنظیم سطح قند خون ضروری و لازم است.

افزایش جریان ادرار:
ویتامین کا می تواند جریان و حجم ادرار را افزایش دهد که برای زدودن سموم محلول در بدن ضروری است. این دلیل آن است که اگر مقدار کافی ادرار دفع نمی کنید، توصیه می شود تا سطح کم ویتامین کا در بدن خود را چک کنید و اگر دریافتید که مقدار کمی از آن را دارید باید از مکمل های ویتامین کا استفاده کنید.

جلوگیری از سرطان:
توسط تحقیقاتی به اثبات رسیده است که ویتامین کا در جلوگیری از بروز سرطان های روده، پروستات، معده، بینی و دهان مفید است. طبق یکی از مطالعات ویتامین کا در تثبیت بیماران مبتلا به سرطان کبد مفید بود و حتی عملکرد کبد را در این بیماران؛ بهبود داده بود.

استفاده از ویتامین کا:
این ویتامین از خونریزی در نوزادان جلوگیری می کند. این ویتامین همچنین مانع از فعالیت پروترومبین می شود، زمانی که آن از طریق خوراکی یا تزریق وریدی به شخص منتقل شود. همچنین این ویتامین آثار وارفارین را برعکس کرده و مانع از لخته شدن خون می شود.

سلامت قوه تشخیص
افزایش سطح ویتامین کا در خون با بهبود حافظه مقطعی در سنین پیری در ارتباط است. در یکی از مطالعات افراد بالای هفتاد سال با داشتن بیشترین مقدار ویتامین کا در خون بهترین عملکرد حافظه مقطعی را داشتند.

سلامت قلب
ویتامین کا به کاهش فشار خون با جلوگیری از رسوب مواد معدنی در شریان ها کمک می کند. این خاصیت قلب را قادر می سازد خون را آزادانه در بدن پمپ کند. رسوب مواد معدنی به طور طبیعی که با بالا رفتن سن رخ می دهد، یکی از عوامل عمده ریسک بیماری های قلبی است. مصرف منظم ویتامین کا نشان داده است ریسک وقوع سکته را کاهش می دهد.

عوارض جانبی و حساسیت های ویتامین کا
اگر شخص تحت دیالیز است، توصیه می شود قبل از مصرف مکمل های ویتامین کا با پزشک خود مشورت کند. دوز بالای مصرف ویتامین کا می تواند مشکلات انعقادی خونی را بدتر کند و همچنین برای کسانی که از مشکلات کبدی رنج می برند. ویتامین کا ممکن است قند خون را پایین آورد لذا به بیماران دیابتی توصیه میشود که با دقت و نظارت بر سطح قند خون آن را مصرف کنند.

اختلالات کمبود ویتامین کا
کمبود ابتدایی ویتامین کا نادر است اما کمبود شدیدتری می تواند به علت عدم جذب مناسب چربی رخ دهد. مصرف طولانی مدت از آنتی بیوتیک ها می تواند باکتری های سنتز کننده ویتامین کا در روده را نابود کند و منجر به ریسک کمبود ویتامین کا شود. نوزادان شیرخواره ای که از شیر مادر تغذیه می کنند نیز در معرض کمبود ویتامین کا به سر می برند. سطح پایین ویتامین کا با تراکم کم مواد معدنی در ارتباط است. بنابراین مصرف منظم ویتامین کا از استخوان در مقابل شکنندگی و ترک برداشتن محافظت می کند.

نشانه های کمبود ویتامین K
مثل هر ویتامین دیگری کمبود این ویتاکین هم علائمی در بدن ایجاد می کند که باید آنها را شناخت و جدی گرفت . کمبود ویتامین K می تواند به اختلال در لخته شدن خون، خونریزی افزایش یافته و پوکی استخوان منجر شود.

برخی از علائم کمبود این ویتامین مهم شامل دوره های قاعدگی سنگین، ترشح از بینی یا لثه، خونریزی دستگاه گوارش، کبودی آسان، خون در ادرار و خونریزی بیش از حد از جای زخم، سوراخ ها، تزریق ها یا برش های جراحی می شوند.

اختلال در پی مصرف بیش از حد ویتامین کا

دوزهای بالای ویتامین کا می تواند تاثیر داروهای ضد انعقادی را کاهش دهد. ویتامین های آ و ای با جذب ویتامین کا تداخل دارند. مسمومیت ناشی از ویتامین کا در غذاها نادر است، همانطور که بدن ویتامین کا را نسبت به سایر ویتامین های محلول در چربی، دفع می کند.

چرا باید ویتامین کا مصرف کنیم
سطح کم ویتامین کا می تواند خونریزی های غیر قابل کنترل را در پی داشته باشد. در حالیکه کمبود ویتامین کا در بزرگسالان کمیاب است، در عین حال این کمبود در نوزادان بسیار رایج است. یک بار تزریق ویتامین کا برای نوزادان حد استاندارد است. ویتامین کا همچنین برای تداخل در مصرف بیش از حد رقیق کننده های خون مصرف می شود.

عوامل ریسک
مصرف بیش از حد داروهای رقیق کننده با وارفارین
بیماری کبد:سیروز کبدی و وخامت کبد
کاهش سنتز ویتامین با عوامل مرتبط با ویتامین کا

عدم جذب در بیماری سلیاک، ورم روده، سندرم کوتاه روده در پی عمل های متعدد جراحی شکم، رشد بیش از حد باکتری ها، اختلالات پانکراسی مزمن.

بیماری های صفرا که جذب چربی را تحت تاثیر قرار می دهد. کمبود مواد لبنی به علت سوء تغذیه مانند افرادی که الکل مصرف می کنند و افرادی که به طور طولانی مدت از مکمل هایی استفاده کرده اند که فاقد ویتامین کا بوده است.

داروها:کلستیرامین، سالیسیلات، ریفامپین، ایسونیازید و باربیورات ها؛ برخی از داروهای رایجی هستند که با کمبود ویتامین کا در ارتباط می باشند. بیماری هایی که به صورت داخلی مهار کننده انعقاد خون و داروهایی مانند میلوما که ممکن است باعث کمبود ویتامین کا شوند.

دلایل گوناگون شامل تزریق خون سنگین، انتشار درون عروقی انعقاد، پلی پایتمی ورا، سندرم نفروتیک، کیست تخمدان و سرطان خون نیز باعث کمبود ویتامین کا می شوند.

بهترین منابع ویتامین K
برای دریافت ویتامین K دو راه وجود دارد که اولی استفاده از منابع طبیعی ویتامین کا و دومی درخواست از پزشک متخصص برای تجویز مکمل این ویتامین است.

منابع طبیعی ویتامین k شامل :
سبزیجات برگدار و سبزیجات چلیپایی از بهترین منابع ویتامین K بشمار می روند که به عنوان مثال می توان به جعفری، بروکلی، کلم کیل، برگ کولارد، برگ چغندر سوئیسی، جوانه های بروکسل، اسفناج، برگ شلغم، گل کلم، مارچوبه و کاهو اشاره کرد.

منابع دیگر این ویتامین مهم نیز شامل :آلو، خیار، جگر گاو، ماهی، تخم مرغ، ریحان خشک شده، چای سبز، سبزیجات دریایی، سبوس گندم، و فرآورده های لبنی تخمیر شده مانند ماست و پنیر را مد نظر قرار داد.

لخته شدن خون یک فرآیند حیاتی است که از خونریزی بیش از حد بدنبال جراحت یا بریدگی به رگ خونی جلوگیری می کند. با این حال، برخی اوقات لخته خون داخل رگ خونی جریان دارد که طور طبیعی برطرف نمی شود و به درمان نیاز دارد. برخی از لخته ها حتی پس از بهبودی آسیب نمی توانند به طور کامل حل شوند. این لخته ها با عبور از سیستم گردش خون در نهایت احتمال می رود خون رسانی به یک ارگان حیاتی را محدود کنند که در این وضعیت لخته خون بسیار جدی است و نیاز به درمان وجود دارد.

درمان لخته خون

گزینه های درمانی برای رفع لخته خون به سلامت کلی فرد و محل لخته شدن خون بستگی دارد.

داروهای ضدانعقاد خون

در بیشتر موارد پزشک داروهای ضدانعقاد خون تجویز می کند که افراد اغلب از آنها به عنوان رقیق کننده خون یاد می کنند. این داروها با کاهش توانایی بدن در ایجاد لخته های جدید در عین حال از بزرگ تر شدن لخته های موجود جلوگیری می کنند. پزشکان به طور معمول در ۵ تا ۱۰ روز نخست پس از تشخیص لخته خون داروهای ضد انعقاد را تجویز می کند. برخی از افراد هفته ها، ماه ها یا حتی سال ها به دلیل جلوگیری از بازگشت و عود لخته ها از داروهای ضدانعقاد خون استفاده می کنند. متداول ترین داروهای ضدانعقاد خون عبارتند از:

هپارین

هپارین تجزیه نشده (UFH) برای جلوگیری از تشکیل لخته های جدید با آنتی ترومبین، پروتئینی در بدن کار می کند. پزشک UFH را به صورت داخل وریدی یا از روش تزریق زیر پوست تجویز می کند تا دارو سریع اثر کند. سطح خون UFH به طور متناوب در طول روز تغییر می کند به همین دلیل فردی که UFH دریافت می کند روزانه به چندین آزمایش خون نیاز دارد.

هپارین با وزن مولکولی کم

هپارین با وزن مولکولی کم (LMWH) از UFH ناشی می شود. اثرات LMWH روی بدن بیشتر از UFH و قابل پیش بینی است. افرادی که از LMWH استفاده می کنند می توانند آن را در خانه خود تزریق کنند و نیازی به نظارت منظم وجود ندارد.

بیشتربخوانیم:ساق پا را بفشارید تا از لخته شدن خون جلوگیری کنید

وارفارین

وارفارین با ایجاد اختلال در تولید ویتامین K عمل می کند. کبد از ویتامین K برای ایجاد پروتئین های لازم برای لخته شدن خون استفاده می کند. پزشک احتمال می رود برای افرادی که در حال گذار از درمان هپارین هستند قرص وارفارین را نیز تجویز کند. در طول هفته نخست درمان فرد به چندین آزمایش خون نیاز دارد تا به پزشک در تعیین دوز صحیح دارو کمک شود. هنگامی که دور مصرفی فرد تعیین شد برای جلوگیری از خطر خونریزی کنترل نشده نظارت منظم ضروری است.

داروهای ضدانعقادی خوراکی مستقیم

داروهای ضدانعقاد خوراکی مستقیم گروه جدیدتری از داروهای ضدانعقاد خون هستند. این داروها به صورت مستقیم پروتئین های خاص مسئول لخته شدن خون را هدف قرار می دهند. این نوع از داروها به سرعت عمل می کند و اثرات آن روی بدن کوتاه مدت است. از دست دادن یک دوز دارو خطر لخته شدن خون را افزایش می دهد. هنگامی که فردی دارو را به درستی مصرف می کند خطر آن کمتر از وارفارین است و احتمال کمتری باعث خونریزی و تداخل با غذاها، مکمل ها و سایر داروها می شود. با این وجود گران تر هستند و بسیار مهم است افراد دارو را به صورت منظم مصرف کنند. برخی از داروهای ضد انعقادی خوراکی مستقیم عبارتند از:

apixaban (الیکیس)

بتریکسابان

دابیگاتران (پراداکسا)

ادوکسابان (ساوایسا)

جوراب های فشاری

افرادی که در یکی از رگ های عمیق بازوها و پاها دچار لخته خون به نام ترومبوز ورید عمقی می شوند ممکن است سندرم پس از ترومبوتیک (PTS) را تجربه کنند. در افراد مبتلا به این سندرم رگ های خونی آسیب دیده متورم و دردناک می شوند. جوراب های فشاری جوراب های کش داری هستند که روی پا قرار می گیرند و تا ساق پا یا کشاله ران کشیده می شوند. این جوراب ها در قسمت پا محکم هستند اما در قسمت بالاتر پا سست می شوند. این طراحی کمک می کند تا جریان خون از پایین پاها و به عقب به سمت قلب برود و به تسکین علائم PTS کمک می کند.

ترومبولیتیک

ترومبولیتیک ها داروهایی هستند که لخته های خون را رفع می کنند. پزشک ترومبولیتیک را به صورت داخل وریدی تزریق یا از کاتتر داخل ورید استفاده می کند که به آنها امکان می دهد دارو را به طور مستقیم به محل لخته برساند. با این وجود ترومبولیتیک ها خطر خونریزی را افزایش می دهند، بنابراین پزشک به طور معمول فقط آنها را برای افرادی که لخته یا لخته بسیار بزرگ دارند و با درمان ضد انعقادی برطرف نمی شوند، توصیه می کنند، همچنین این داروها برای افرادی که PTS مداوم و ناتوان کننده دارند، گزینه مناسبی است.

جراحی ترومبکتومی

در برخی موارد ممکن است برای برداشتن لخته خون از ورید یا شریان جراحی لازم باشد که به آن ترومبکتومی گفته می شود. ترومبکتومی برای لخته هایی که بسیار بزرگ هستند یا باعث آسیب شدید به بافت های اطراف می شوند، نیاز است. در بیشتر موارد جراح در ناحیه بالای لخته خون برش ایجاد می کند. بعد از برداشتن لخته جراح یک لوله کوچک یا “استنت” را به داخل رگ خونی برای باز شدن وارد می کند سپس رگ خونی را می بندند تا جریان خون برگردد.

فیلترهای ونا کاوا

ورید اجوف، ورید بزرگ در شکم که خون را از قسمت پایین بدن به قلب و ریه ها منتقل می کند. ترومبوز سیاهرگی عمقی در پاها می تواند از طریق ورید اجوف به ریه ها برسد. هنگامی که لخته به ریه ها منتقل می شود و جریان خون را مسدود می کند آمبولی ریوی (PE) نامیده می شود. یک جراح برای جلوگیری از عبور لخته ها از ورید فیلتر را وارد حفره سیاه می کند. جراح با ایجاد یک برش کوچک از ورید در گردن یا کشاله ران فیلتر را وارد می کند. یک سری اشعه ایکس به جراح کمک می کند فیلتر را به طور صحیح درون ورید اجوف قرار دهد. پزشکان به طور معمول از این روش فقط برای افرادی که در معرض خطر ابتلا به آمبولی ریه هستند و افرادی که توانایی استفاده از داروهای ضد انعقاد خون را ندارند استفاده می کنند.

مدیریت لخته خون

پزشک با تنظیم یک طرح درمانی متناسب به افراد در کنترل وضعیت خود و جلوگیری از لخته شدن خون بیشتر کمک می کند. مدیریت به نوع، شدت لخته خون و داروهایی که فرد برای آن استفاده می کند بستگی دارد. این طرح شامل ارجاع به یک تیم از متخصص شامل متخصص قلب، خون و مغز و اعصاب است. جوراب های فشاری برای افرادی که از ترومبوز سیاهرگی عمقی بهبود می یابند مفید است. این جوراب ها از جمع و لخته شدن خون در قسمت پایین پا جلوگیری می کنند. پیاده روی منظم و بالا بردن پای آسیب دیده از بالای مفصل ران نیز می تواند با افزایش جریان خون در قلب کمک کند. افرادی که از داروها استفاده می کنند باید بررسی های منظم خون را انجام دهند تا اطمینان حاصل شود خون آنها خیلی رقیق و غلیظ نمی شود.

راه های جلوگیری از لخته خون

بر اساس اعلام انجمن هماتولوژی آمریکا، لخته های خون یکی از انواع قابل پیشگیری از بیماری خونی است. برخی از افراد خطر ژنتیکی بیشتری در ایجاد لخته های خون دارند، بنابراین در صورت داشتن سابقه خانوادگی در زمینه اختلالات لخته شدن خون افراد باید به پزشک خود اطلاع دهند. پزشک معاینه منظم را برای کمک به تشخیص اختلالات در مراحل اولیه انجام می دهد. عوامل مربوط به سبک زندگی زیر نیز می توانند خطر ابتلا به لخته خون را کاهش دهند:

پوشیدن لباس های گشاد به ویژه در قسمت پایین تنه

پوشیدن جوراب های فشاری

ترک سیگار

نوشیدن مایعات فراوان

کاهش مصرف نمک

ورزش منظم

حفظ وزن سالم

تغییر موقعیت اغلب به ویژه در سفرهای طولانی

هر بار بیش از یک ساعت ایستادن یا نشستن

اجتناب از فعالیت هایی که به پاها ضربه می زند

بالا بردن پاها بالاتر از سطح قلب هنگام خوابیدن

علائم و نشانه های لخته شدن خون

جدول زیر علائمی را نشان می دهد که با لخته شدن خون در نقاط مختلف بدن ایجاد می شود:

علائم/ مکان

دست یا پا: درد در بازو یا پا، گرما، تورم یا حساسیت ناگهانی در بازو یا پا و تغییر رنگ پوست به قرمز یا آبی

ریه: تنگی نفس ناگهانی، سرفه که مخاط یا خون را به وجود می آورد، درد ناگهانی و قفسه سینه که به تدریج بدتر می شود، ضربان قلب سریع یا نامنظم، تب، تعرق مفرط و سبکی سر یا سرگیجه

مغز: بی حسی یا ضعف صورت، بازوها یا پاها، مشکل در صحبت کردن یا درک دیگران، از دست دادن بینایی در یک یا هر دو چشم، مشکل در راه رفتن، از دست دادن تعادل یا هماهنگی، سردرد ناگهانی و شدید،گیجی و سرگیجه

قلب: درد یا سنگینی در قفسه سینه یا بالاتنه، تنگی نفس، تعریق، حالت تهوع و سبکی سر

شکم: درد شدید شکمی، استفراغ، اسهال

علائم کلیه نادر است، اما احتمال می رود شامل موارد زیر باشد:

درد و حساسیت در قسمت فوقانی شکم، پشت و پهلوها

مشاهده خون در ادرار

کاهش ادرار

تب

حالت تهوع

استفراغ

بیشتربخوانیم:توضیحاتی پیرامون آمبولی ریه

عوارض جانبی لخته شدن خون

ترومبوز سیاهرگی عمقی یک لخته خون است که داخل وریدهای عمیق بازوها و پاها تشکیل می شود. برخی اوقات از جای خود خارج شده و از طریق سیستم گردش خون به سمت ریه ها یا مغز حرکت می کند، سپس می تواند عوارض جدی ایجاد کند، از جمله:

آمبولی ریوی، لخته خون که در بافت ریه قرار می گیرد. آمبولی ریه مقداری از جریان خون در ریه را مسدود می کند که باعث می شود قلب بیشتر تلاش کند تا اکسیژن مورد نیاز بدن را تامین کند، فشار اضافه شده روی سیستم گردش خون منجر به نارسایی قلبی می شود.

آمبولی مغزی و سکته مغزی، برخی اوقات لخته خون وارد رگ خونرسانی کننده مغز می شود و آن را مسدود کند که به این نوع لخته خون آمبولی مغزی (CE) گفته می شود. بدون خونرسانی کافی سلول های مغز در منطقه آسیب دیده از اکسیژن گرسنه می مانند و می میرند که به این حالت سکته ایسکمیک گفته می شود. سکته های مغزی تهدید کننده زندگی هستند افرادی که در ۳ ساعت نخست سکته مغزی تحت درمان قرار می گیرند کمتر معلولیت پایدار را تجربه می کنند.

ترومبوز ورید کلیوی (RVT)، لخته خون در ورید کلیه است که خون را از این اندام خارج می کند. بیشتر موارد ترومبوز ورید کلیوی با گذشت زمان بهبود می یابد و باعث آسیب دائمی کلیه نمی شود. با این حال ممکن است گاهی منجر به نارسایی حاد کلیه شود. نارسایی حاد کلیه زمانی رخ می دهد که اختلال در عملکرد کلیه منجر به تجمع مواد زائد سمی در خون می شود.

چه موقع به پزشک مراجعه کنیم؟

افرادی که علائم ترومبوز سیاهرگی عمقی را تجربه می کنند باید بلافاصله اگر سابقه خانوادگی اختلالات لخته شدن خون را دارند به پزشک مراجعه کنند زیرا درمان به موقع آن می تواند از بروز عوارض بعدی جلوگیری کند. لخته شدن خون در جای دیگر بدن نیز یک فوریت پزشکی محسوب می شود. اگر فرد دچار علائم سکته مغزی، آمبولی ریه، ترومبوز ورید کلیوی یا بیماری قلبی دیگری است باید با اورژانس تماس گرفته شود.

خلاصه

لخته خون در برخی موارد جدی و تهدید کننده زندگی است. گزینه های مختلف درمانی برای لخته های خون به موقعیت و شدت آنها بستگی دارد. تشخیص و درمان به موقع می تواند به جلوگیری از عوارض بعدی و بهبود شرایط فرد کمک کند.